Zakład zagraniczny i opodatkowanie CIT. Prace budowlane w krajach UE

Świadcząc usługi budowlane w innych krajach UE trzeba wziąć pod uwagę możliwość wykreowania zakładu zagranicznego, szczególnie zakładu typu budowlanego. To ważne o tyle, że dochód wypracowany przez taki zakład podlega opodatkowaniu w państwie, w którym zakład powstaje.

 

Kiedy powstaje zakład zagraniczny?

W świetle Modelowej Konwencji OECD i umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) zawartych przez RP, zagraniczny zakład powstaje m.in. wtedy, gdy są spełnione następując przesłanki:

• W danym kraju powstaje placówka.
• Placówka ta ma charakter stały.
• Poprzez placówkę prowadzona jest całkowicie/częściowo działalność gospodarcza przedsiębiorstwa.

W takim przypadku mamy do czynienia z powstaniem, tzw. zakładu podstawowego, tj., sytuacją w której działamy za granicą poprzez biuro, zakład produkcyjny lub filię. Kolejnym rodzajem zakładu jest tzw. zakład agencyjny. Ten występuje, jeśli prowadzimy działalność poprzez np. zależnego agenta. Ostatnim najczęściej wskazywanym rodzajem zakładu jest zakład budowlany. Co do zasady powstaje on w miejscu położenia placu budowy lub prowadzenia prac instalacyjnych, jeśli trwają one dłużej niż 12 miesięcy.

Uwaga: w niektórych państwach obowiązują inne terminy, których upływ powoduje powstanie zakładu budowlanego: np. we Francji zakład taki powstaje dopiero po upływie 18 miesięcy.

Prace budowlane i instalacyjne należy interpretować możliwie szeroko: bierzemy więc pod uwagę nie tylko roboty sensu stricte, ale wszelkie prace powiązane funkcjonalnie z wykonaniem głównego przedmiotu zamówienia, w tym też prace pomocnicze.

Z zakładem budowlanym będziemy mieć do czynienia także wtedy, gdy prace prowadzone są w różnych miejscach (niekoniecznie pod jednym i tym samym adresem). Wtedy mówimy o tzw. oddziale ruchomym. Najczęściej mamy z nim do czynienia przy budowie, dróg, mostów, kanałów rurociągów i tym podobnych obiektów, a cechą charakterystyczną jest to, że nie ma jednak konkretnej lokalizacji prac, gdyż ta ciągle może się zmieniać.

 

Jak liczyć 12 miesięcy, które warunkują powstanie zakładu?

Najlepiej od dnia, w którym rozpoczęto wykonywanie prac, w tym także przygotowawczych, związanych z robotami budowlanymi (np. przygotowanie gruntu, gromadzenie materiałów, oddelegowanie pierwszych pracowników). Powstanie zakładu można też powiązać z przybyciem osób mających realizować prace. Z pewnością 12-miesięcznego okresu, z którym wiąże się powstanie zakładu nie powinno się utożsamiać wyłącznie z momentem zawarcia umowy stanowiącej podstawę rozpoczęcia działalności budowlanej w danym państwie.

Zakończenie prac następuje natomiast wraz z definitywnym wydaniem zamawiającemu ostatecznego efektu robót.

Uwaga: podzlecenie wykonania robót na rzecz podmiotów trzecich pozostaje bez wpływu na bieg terminu stanowiącego podstawę rozpoznania zakładu.

 

Zakład zagraniczny – co z podatkiem CIT?

Zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba, że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim umawiającym się państwie działalność poprzez położony tam zakład. W takim wypadku, zyski jakie można przypisać temu zakładowi mogą być opodatkowane w tym drugim państwie.

Jeśli posiadamy zagraniczny zakład, to w zależności od UPO obowiązującego z tym krajem uzyskane przez polskiego rezydenta dochody podlegające przypisaniu do tego zakładu:

• podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a celem uniknięcia ich podwójnego opodatkowania stosuje się metodę kredytu podatkowego, albo
• w związku z odpowiednimi przepisami takiej umowy podlegają w Polsce zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

Uwaga: w kontekście obowiązków zagranicznego CIT należy pamiętać o obowiązkach związanych z rejestracją, rozliczaniem, wpłacaniem zaliczek i składaniem deklaracji zgodnie z przepisami właściwymi dla miejsca położenia zakładu.

 

Podatkowe relacje – zakład zagraniczny a centrala

Ważnym wyzwaniem dla polskich firm prowadzących budowy w innym kraju UE jest analiza obowiązków związanych z rejestracją i rozliczeniem podatku dochodowego w kraju powstania zakładu oraz metodologia przypisania przychodów i kosztów do zakładu (czyli tzw. alokacja w Polsce).

Do ustalenia są także kwestie związane z podatkiem u źródła i cenami transakcyjnymi. W zależności od sytuacji obowiązki te mogą, ale nie muszą wystąpić.

 

W kolejnym wydaniu napiszemy o obowiązkach związanych z delegowaniem pracowników na zagraniczną budowę.