W kolejnym z cyklu artykule o obowiązujących od 2021 roku istotnych zmianach w prawie, które rozszerzyły zakres obowiązków TP dla transakcji z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych”, omawialiśmy praktyczne skutki wynikające z art. 11o Ustawy o CIT jest ust. 1 b), tj.

  • domniemanie rzeczywistego właściciela w raju podatkowym, jeżeli druga strona transakcji dokonuje w roku obrotowym jakichkolwiek rozliczeń z podmiotem funkcjonującym w raju podatkowym;
  • przerzucenie ciężaru dowodu na podatnika poprzez zobowiązanie go do dochowania należytej staranności przy ustalaniu powyższych okoliczności.

Teraz rozkładamy ten przepis na części pierwsze i wskazujemy skutki jego wprowadzenia dla przedsiębiorców.

Jakie dodatkowe prace będą musieli wykonać przedsiębiorcy w 2022 r. w związku z art. 11o ust. 1b?

  • W pierwszej kolejności konieczne będzie przeprowadzenie analizy w celu określenia, które zdarzenia gospodarcze należy uznać za transakcję jednorodną. Należy pamiętać, że pod tym pojęciem kryje się konieczność agregacji pojedynczych zdarzeń tego samego rodzaju (np. wszystkie zakupy usług logistycznych dokonywane na przestrzeni całego roku obrotowego będą stanowiły jedną transakcję jednorodną, nie kilka odrębnych). Dodatkowo należy pamiętać, że pojęcie transakcji jest bardzo szerokie i obejmuje także nieoczywiste przypadki, np. niespłacone pożyczki z lat ubiegłych, zaliczki czy wypłatę wynagrodzenia na podstawie kontraktu menedżerskiego;
  • W sytuacji, gdy łączna wartość poszczególnych zidentyfikowanych transakcji jednorodnych przekroczy próg 500 tys. zł netto, należy zbadać czy rzeczywisty właściciel w transakcji znajduje się w raju podatkowym, przy czym przy ustalaniu tych okoliczności należy dochować należytej staranności;
  • Jeżeli podatnik ustali, że jego kontrahent dokonywał jakichkolwiek rozrachunków (należności/ zobowiązań), niezależnie od formy (m.in. drogą kompensaty oraz w naturze) oraz od wartości tych rozrachunków (brak minimalnego progu kwotowego), to następuje domniemanie, że rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym, wówczas:
    • podatnik wejdzie w reżim przepisów o cenach transferowych (konieczność sporządzenia dokumentacji, analizy porównawczej, złożenia oświadczenia TP i formularza TPR, odpowiedzialność osobista zarządu na gruncie KKS);
    • podatnik może obalić domniemanie poprzez wykazanie okoliczności przeciwnej.

Oznacza to w praktyce, że nawet zapłata za lunch kartą służbową przez naszego kontrahenta w trakcie wyjazdu do Andory, może spowodować po naszej stronie konieczność sporządzania dokumentacji cen transferowych oraz pozostałe skutki z zakresu TP.

Innym przykładem dotyczącym skutków omawianego przepisu, może być sytuacja, kiedy to nasz kontrahent, jednorazowo poniósł wydatki związane z frachtem towarów, przy czym większość firm świadczących usługi frachtu ma siedziby na terenie rajów podatkowych (głównie w Liberii). Wówczas będziemy zmuszeni przyjąć, że rzeczywisty właściciel znajduje się w raju podatkowym, a w związku z tym wywiązać się z obowiązków z zakresu TP.

W ostatnim z cyklu artykułów zajmiemy się pojęciem należytej staranności i podzielimy się najważniejszymi wnioskami w kontekście art. 11o ust. 1b ustawy o CIT, jakie płyną z lektury projektu objaśnień MF.

Więcej na ten temat powiemy podczas bezpłatnego szkolenia poświęconego obowiązującym od 1 stycznia 2021 r. przepisom rozszerzającym obowiązki z zakresu cen transferowych dla podmiotów niepowiązanych. Zarejestruj się już dziś!

Karolina Górniak, Senior Analyst w Enodo Advisors