07.10.2021 Ceny transferowe a COVID-19: wpływ pandemii na przygotowanie analizy porównawczej.

Niniejszy artykuł jest pierwszą publikacją z serii mającej na celu przybliżenie Rekomendacji Forum Cen Transferowych w zakresie wpływu pandemii COVID-19 na ceny transferowe polskich podatników, które zostały przyjęte podczas XIII Forum Cen Transferowych zorganizowanego 28 września 2021 r.

Enodo

Problematyczne obowiązki

Podmioty przygotowujące dokumentację cen transferowych są od kilku lat ciężko doświadczane zarówno przez ustawodawcę, jak i przez niezależne czynniki zewnętrzne. Nie dość, że podatnicy sporządzający dokumentację cen transferowych w zeszłym roku po raz pierwszy musieli zmierzyć się z formularzem TPR oraz z rozszerzonymi wymogami formalnymi, to te doświadczenia okażą się najprawdopodobniej niewystarczające do bezproblemowego przygotowania dokumentacji za 2020 rok.

Tak jak na każdą inną sferę życia prywatnego, społecznego oraz gospodarczego, pandemia koronawirusa miała wpływ również na ceny transferowe. Konieczność dostosowania grupowych rozliczeń do drastycznie zmieniających się rynkowych warunków, wysoka niestabilność biznesu w roku 2020 oraz brak praktyki w zakresie dokumentowania transakcji realizowanych w podobnych okolicznościach sprawia, że sporządzenie analiz cen transferowych jest wyjątkowo skomplikowane.

Problemy podatników potęguje fakt, że pomimo zbliżających się terminów na przygotowanie dokumentacji cen transferowych (31 grudnia to termin dla spółek, u których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym), nadal nie zostały opracowane oficjalne wytyczne ministerstwa finansów, dające jakiekolwiek wskazówki dotyczące traktowania rynkowości transakcji w roku 2020. Na tę chwilę jedynym dokumentem wskazującym sugerowany sposób zarządzania tym problemem są Rekomendacje Forum Cen Transferowych (FCT). Nie stanowią one jednak źródła prawa, ani nie są wiążące dla organów. Są jednak zbiorem dobrych praktyk oraz wskazań, mających na celu umożliwienie podatnikom spełnienie obowiązków dokumentacyjnych przy zachowaniu wysokiej dokładności i odpowiedniej jakości. O istotności omawianych Rekomendacji FCT świadczy dodatkowo fakt, że w trakcie XIII FCT przedstawiciele resortu finansów zaznaczyli, że stanowią one dla Ministerstwa istotne wsparcie przy wypracowywaniu oficjalnych wytycznych.

Poniżej przedstawiamy pierwszą część najważniejszych Rekomendacji FCT. Grupa robocza odpowiadająca za ich przygotowanie stworzyła kompleksowe wytyczne, które powinny przysłużyć się podatnikom w wypełnieniu obowiązków z zakresu cen transferowych. W ramach przygotowanej przez nas serii artykułów, przybliżymy najważniejsze założenia tych rekomendacji.

Jak sporządzić analizę porównawczą?

Analiza porównawcza stanowi jeden z podstawowych elementów dokumentacji cen transferowych, a jej wyniki są wykorzystywane do określenia i weryfikacji rynkowego poziomu cen. Analizy obejmujące rok obrotowy, w którym wybuchła pandemia powinny uwzględniać tę sytuację. W tym artykule zebrano najważniejsze aspekty zawarte w Rekomendacjach FCT dotyczących wpływu pandemii na proces przygotowywania analizy porównawczej.

Jak wskazano w Rekomendacjach FCT, dotychczas obowiązujące ogólne zasady dotyczące sposobu przeprowadzania analiz są nadal wiążące. Powyższe oznacza, że przy tworzeniu próby porównawczej należy dążyć do określenia rynkowości w oparciu o możliwie najbardziej porównywalne dane. Porównywalne dane są rozumiane jako te, które charakteryzują się cechami, które można przypisać również analizowanej transakcji (np. podmioty zaangażowane w transakcję prowadzą działalność w tej samej branży, zbliżona skala działalności, porównywalny zakres prac, podobny rynek zbytu). Problemem może jednak okazać się określenie, jak pandemia wpłynęła na warunki realizacji transakcji i jak dowieść rynkowości stosowanych rozliczeń. Z pomocą przychodzą Rekomendacje FCT.

Podstawowym obowiązkiem podatnika, a jednocześnie punktem wyjścia do jakichkolwiek dalszych analiz jest ustalenie wpływu pandemii na trzy podstawowe obszary prowadzonej działalności gospodarczej: warunki realizacji transakcji kontrolowanej, ogólną sytuację podatnika oraz branżę, w której podatnik funkcjonuje. W przypadku, gdy pandemia wpłynęła na którykolwiek z badanych zakresów lub upłynął ustawowy termin ważności analizy (maksymalnie 3 lata), jej aktualizacja jest konieczna.

Dane wieloletnie czy dane roczne?

Co do zasady, analiza porównawcza powinna obejmować dane wieloletnie w celu łagodzenia wpływu cyklów koniunkturalnych, czy cyklów życia produktów. W przypadku transakcji, których warunki realizacji zostały zmienione w wyniku pandemii, trzeba rozważyć zastosowanie specjalnego podejścia. FCT proponuje kilka alternatywnych możliwości.

Jednym z rekomendowanych rozwiązań jest skorygowanie danych finansowych podatnika o wpływ pandemii i przyrównanie zaktualizowanego wyniku do zakresu wyznaczonego przez przygotowaną wcześniej (za lata 2017-2019) analizę porównawczą. Alternatywnym rozwiązaniem będzie modyfikacja danych finansowych podmiotów ujętych w analizie o wpływ pandemii na podstawie dostępnych danych za okres pandemii.

W Rekomendacjach FCT podkreślana jest istotność danych wewnętrznych jako tych, które gwarantują najwyższą porównywalność próby. Wykorzystanie danych wewnętrznych umożliwia podatnikowi uzyskanie najbardziej szczegółowych i porównywalnych danych ukazujących wpływ pandemii. W przypadku istotnych wad porównywalności (np. różnic w wolumenie) uniemożliwiających wykorzystanie tych danych w analizie porównawczej, FCT rekomenduje, aby dane te wykorzystać jako element wspierający uzasadnienie rynkowego charakteru transakcji kontrolowanej.

Jak wskazano, podatnik może wykorzystać przeprowadzoną wcześniej (najbardziej aktualną) analizę porównawczą, obejmującą dane za lata 2017-2019 jako podstawę badania rynkowości rozliczeń. Następnie, taka analiza powinna zostać rozszerzona o dane z okresu objętego pandemią, jak tylko takie dane będą dostępne.

Jak podano w Rekomendacjach FCT, pandemia jest zdarzeniem wyjątkowym, które ciężko porównać do wcześniej występujących kryzysów gospodarczych. Nie jest więc zalecane korzystanie jedynie z danych z poprzednich kryzysów przy przeprowadzaniu analiz. Co prawda, takie dane mogą zostać wykorzystane jako uzupełnienie analizy, jednak nie stanowią odrębnego, niezależnego badania.

Kryterium geograficzne

Z istotnych zmian należy wskazać zachętę do opierania się na danych pochodzących z kraju, w którym siedzibę ma badany podmiot. Jest to uzasadnione faktem występowania istotnych różnic w przebiegu pandemii oraz stosowanych środków zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusa (obostrzenia) czy oferowanego wsparcia (tarcze). Z uwagi na odmienne strategie zarządzania kryzysem przez różne rządy, wyniki ekonomiczne osiągane przez podmioty funkcjonujące w różnych jurysdykcjach mogą różnić się, przez co nie będą mogły zostać uznane za porównywalne.

Jednocześnie należy mieć na uwadze globalny charakter pandemii. Fakt jej międzynarodowego przebiegu sprawia, że dane pochodzące z innych krajów nie powinny być odrzucone jedynie po kryterium geograficznym. Zgodnie z brzmieniem Rekomendacji FCT, najważniejszym aspektem jest zapewnienie porównywalności próby porównawczej. Tak jak dotychczas, jeśli możliwym jest stworzenie grupy porównawczej o wysokim podobieństwie wykorzystując dane dotyczących transakcji realizowanych poza rynkiem Polskim, nie ma jednoznacznego powodu do ich odrzucenia.

Przedział wyników

Dodatkowo, Rekomendacje FCT wskazują, że pod warunkiem spełnienia podstawowej zasady stworzenia grupy porównawczej o wysokiej porównywalności zasadnym będzie zastosowanie pełnego przedziału. Co ważne, rozszerzenie wyników analizy z powszechnie stosowanego przedziału międzykwartylowego do przedziału pełnego może być dokonane tylko wtedy, gdy standardowe warunki uprawniające do zastosowania takiego podejścia zostaną spełnione. Konieczność zastosowania pełnego przedziału może wynikać m.in. z niedostatecznej liczebności próby, niepozwalającej tym samym na wyliczenie wartości poszczególnych kwartyli. Możliwość zastosowania przedziału pełnego jest kontynuacją wcześniej obowiązujących wytycznych dotyczących zastosowania miar statystycznych w analizach.

W Rekomendacjach FCT często podkreśla się konieczność zwiększenia indywidualnego podejścia, zarówno ze strony podatników, jak i organów. Na ten moment ciągły brak oficjalnych wytycznych ze strony ustawodawcy nie napawa jednak nadzieją na postulowaną zmianę podejścia na przyjaźniejsze dla podatników. Na FCT, które odbyło się 28.09.2021 r. został wystosowany postulat do Ministerstwa Finansów, aby kontrole cen transferowych odbywały się nie wcześniej, niż w momencie dostępu do danych porównawczych za rok 2020. Umożliwiłoby to podatnikom przeprowadzenie uzupełniających analiz i definitywne potwierdzenie rynkowości stosowanych przez nich cen. Jednak na rozpatrzenie tego postulatu jak i na oficjalne stanowisko Ministerstwa Finansów trzeba nadal czekać.

Agata Bejda, Senior Analyst w Enodo Advisors

Pozostałe aktualności

03.10.2024

Korzystny wpływ działalności w podatkowej grupie kapitałowej na krajowy podatek minimalny

Po wprowadzeniu nowych regulacji do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1], które nakładają na wielu podatników obowiązek zapłaty tzw. krajowego podatku minimalnego (uregulowanego w art. 24ca ustawo o CIT), na nowo zwrócono uwagę na korzyści, jakie niesie ze sobą podatkowa grupa kapitałowa (dalej: PGK).

Enodo
26.06.2024

Trwają prace nad globalnym podatkiem minimalnym. Co to oznacza dla krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych?

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem ustawy, która wdroży w Polsce Dyrektywę[1] dotyczącą tzw. globalnego podatku minimalnego.  Zgodnie z dostępnymi informacjami nowe regulacje będą obowiązywać polskie i międzynarodowe grupy kapitałowe już od 1 stycznia 2025 r. Przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale nie spodziewamy się, aby te zmiany były bardzo istotne.

Enodo
05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo