Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, w 2021 r. podatnicy będą mieli już tylko 9 miesięcy na sporządzenie pełnej dokumentacji cen transferowych za ubiegły rok. Biorąc pod uwagę bezprecedensową sytuację spowodowaną przez pandemię i jej wpływ na transakcje realizowane na rynku, będzie to jeszcze bardziej wymagające. Jednocześnie Ministerstwo Finansów nie oszczędziło podatnikom niespodzianek w postaci zmian w przepisach o cenach transferowych, które obowiązują od stycznia bieżącego roku.

Na co zwrócić uwagę w 2021 r.? Odpowiedź znajdą Państwo w tym artykule.

Rozszerzenie obowiązków dla transakcji z tzw. „rajami podatkowymi”

Z początkiem 2021 r. istotnie zaostrzone zostały przepisy dotyczące transakcji z tzw. „rajami podatkowymi” (zarówno z podmiotami powiązanymi, jak i niepowiązanymi!), których wartość za rok podatkowy przekracza 100 000 zł.

Obowiązek przygotowania dokumentacji dla transakcji „rajowych” rozszerzono na transakcje przychodowe oraz objęto nim spółki niebędące osobami prawnymi.

Obowiązek ten wystąpi także w przypadku transakcji, w ramach których rzeczywisty właściciel w rozumieniu art. 4a pkt 29 Ustawy o CIT znajduje się pod jurysdykcją „raju podatkowego” oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy przekracza 500 000 PLN.

Co ważne – wyłącznie na potrzeby przepisów o cenach transferowych – domniemywa się, że rzeczywisty właściciel znajduje się w „raju podatkowym”, jeżeli druga strona transakcji, dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym rozliczeń z podmiotem z „raju podatkowego”. Warto podkreślić, że ustawodawca nie sprecyzował o jakie rozliczenia chodzi i w jakiej wartości.

Biorąc pod uwagę literalne brzmienie przepisów, może dochodzić do absurdalnych sytuacji, kiedy to kontrahent podatnika, który zawierał jedną transakcję z podmiotem z „raju podatkowego” – np. poniósł wydatki związane z frachtem towarów, przy czym prawie wszyscy operatorzy statków mają siedziby – będzie traktowany jako podmiot znajdujący się w raju podatkowym.

Ponadto przy ustalaniu powyższych okoliczności, podatnicy są obowiązani do dochowania należytej staranności. Dlatego też już teraz warto zadbać o kształt i implementację procedury badania rzeczywistego właściciela. Niezwłoczne działanie jest szczególnie ważne, biorąc pod uwagę, że przepisy dotyczące „rajów podatkowych” obejmują także transakcje z podmiotami niepowiązanymi, które mogą być niechętne do ujawniania jakichkolwiek informacji kontrahentom.

Co więcej, zakres lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji z „rajami” został rozszerzony o dodatkowy element, tj. uzasadnienie gospodarcze tej transakcji, obejmujące w szczególności opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych.

Zapowiedzi Ministerstwa Finansów

Na koniec warto wspomnieć, że w ramach ostatniego Forum Cen Transferowych Ministerstwo Finansów przedstawiło plany pewnych uproszczeń w obszarze cen transferowych, które miałyby dotyczyć, m.in.:

  • rezygnacji z oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji TP (poprzez zintegrowanie oświadczenia z formularzem TPR);
  • braku warunku potwierdzenia korekty TP w rocznym zeznaniu;
  • braku obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji TP dla refaktury oraz transakcji finansowych korzystających z uproszczenia safe harbour.

W trakcie FCT informowano także o intensywnych pracach Ministerstwa w zakresie krajowych wytycznych dot. uwzględniania wpływu pandemii w ramach analiz cen transferowych.

Jednocześnie Departament Cen Transferowych i Wycen przy MF, zapowiada otwarcie konsultacji podatkowych w zakresie:

  • należytej staranności przy identyfikacji transakcji „rajowych” wymagających dokumentowania;
  • pojęcia transakcji kontrolowanej;
  • pojęcia transakcji o charakterze jednorodnym;
  • nieodpłatnych świadczeń w obszarze TP.

Pozostaje mieć nadzieję, że objaśnienia Ministerstwa Finansów i ewentualne wprowadzenie uproszczeń, okażą się pomocne w wywiązywaniu się z coraz bardziej skomplikowanych obowiązków z zakresu cen transferowych.

Karolina Górniak, Senior Analyst w Enodo Advisors.