Z treści Objaśnień wynika, że w celu zastosowania stawki 0% VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, w zakresie dokumentacji, podatnicy muszą spełnić warunki z Rozporządzenia Wykonawczego (art. 45a ust. 1) lub z ustawy o VAT (art. 42 ust.3-5 i 11 ustawy o VAT).

Objaśnienia  mówią wprost, że brak spełnienia warunków domniemania z Rozporządzenia Wykonawczego nie oznacza, że nie było wywozu (brak odwrotnego zastosowania domniemania), gdyż można go nadal udowodnić na zasadach z ustawy o VAT. Oznacza to, iż zgodnie z Objaśnieniami Ministerstwa Finansów, dostawca, dla potwierdzenia, że nastąpiło przemieszczenie towarów pomiędzy dwoma krajami Wspólnoty, może zgromadzić dokumenty wymienione w Rozporządzeniu Wykonawczym lub dokumenty wymienione w ustawie o podatku od towarów i usług.

W celu skorzystania z domniemania z Rozporządzenia Wykonawczego, jako dowody wywozu towaru do innego państwa UE akceptowane będą następujące dokumenty (zostały one podzielone na 2 grupy):

Grupa A: dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów;

Grupa B:

– polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu, lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport;

– dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, np. notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa UE przeznaczenia;

– poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie UE przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie.

Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym, sprzedawca korzysta z domniemania wysyłki towarów do innego kraju UE, jeśli dysponuje co najmniej dwoma dokumentami z grupy A lub jakimkolwiek pojedynczym dowodem z grupy A oraz jakimkolwiek pojedynczym dowodem z grupy B.

Co więcej, te dwa dokumenty nie mogą pozostawać ze sobą w sprzeczności (kluczowe jest tu zadbanie o ich spójność) oraz muszą zostać wydane przez dwa różne podmioty, które są niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i od nabywcy. W myśl Objaśnień, niezależność wystawców dokumentów wywozowych należy rozpatrywać w szczególności z perspektywy istnienia pomiędzy nimi powiązań – m.in. osobistych, organizacyjnych, własnościowych, finansowych lub prawnych.

W sytuacji, gdy za transport odpowiada nabywca, towary zostały wysłane lub przetransportowane przez nabywcę lub przez osobę trzecią działającą na jego rzecz – w celu skorzystania z domniemania ustanowionego w Rozporządzeniu Wykonawczym, dostawca musi ponadto otrzymać oświadczenie nabywcy o sfinalizowaniu wywozu poza Polskę.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku, gdy towary zostały wysłane lub przetransportowane przez sprzedawcę lub nabywcę własnym środkiem transportu. Tutaj domniemania z Rozporządzenia Wykonawczego nie znajdą zastosowania. Taka dostawa powinna być nadal udokumentowana zgodnie z treścią art. 42 ust. 4 ustawy o VAT.

Oto czego jeszcze możemy się dowiedzieć z Objaśnień MF:

  • dowody mogą być gromadzone zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej (w tym dokumenty udostępnione drogą elektroniczną, takie jak np. e-mail, skan lub faks dokumentu);
  • obowiązek uzyskania oświadczenia nabywcy do 10. dnia kolejnego po dostawie miesiąca to termin instrukcyjny (otrzymanie dokumentu przez dostawcę w terminie późniejszym nie przekreśla stawki 0%) – w praktyce oznacza to tyle, że podatnik powinien zdobyć oświadczenie przed terminem do złożenia deklaracji za dany okres (a więc do 25 dnia miesiąca następującego po dostawie, z uwzględnieniem jednak możliwości przedłużenia tego okresu na podstawie art. 42 ust. 12 ustawy o VAT);
  • oświadczenie może mieć charakter zbiorczy (musi jednak zawierać dane każdej dostawy, jednak bez powielania danych wspólnych wszystkim dostawom);

obalenie domniemania, w kontekście zebranych dowodów, może mieć miejsce (w zasadzie – wyłącznie), gdy organy podatkowe są w stanie wykazać, że towary nie zostały w rzeczywistości wysłane lub przetransportowane poza Polskę.

Na zakończenie Objaśnień Minister Finansów przypomina, że samo zebranie dokumentacji, zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym, czy też ustawą o VAT nie gwarantuje spełnienia wymogu dokumentacyjnego, w przypadku gdy właściwy organ podatkowy, np. w toku kontroli podatkowej bądź czynności sprawdzających zakwestionuje prawidłowość, w tym autentyczność zebranych dokumentów lub, to, że posiadane dowody rzeczywiście potwierdzają dokonanie WDT.

 

Katarzyna Wysk-Szymańska Senior Analyst w ENODO Advisors. Specjalizuje się w VAT compliance.