30.11.2023 Inwestowanie w sztukę. Jak skorzystać z preferencji w VAT?

Dane GUS wskazują, że w ciągu ostatnich lat Polacy coraz chętniej inwestują w sztukę. Łączna kwota sprzedaży dzieł sztuki i antyków w 2022 r. wyniosła 650,7 mln zł i w porównaniu z 2021 r. wzrosła o 10,1%.[1] Ze względu na kryzys gospodarczy oraz wysoki poziom inflacji szukamy alternatywnych sposobów inwestycji. Rynek dzieł sztuki generuje coraz większe obroty. Nie od dzisiaj bowiem wiadomo, że inwestycja w tego rodzaju towary jest lokatą długoterminową.

Enodo

W pewnym momencie inwestorzy decydują się jednak na sprzedaż przedmiotów z zyskiem. W takiej sytuacji potencjalnie przysługuje możliwość skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania w procedurze VAT marży, który znacząco zmniejsza zobowiązanie podatkowe w VAT. Sprzedawca nie opodatkowuje bowiem całego obrotu, lecz jedynie marżę (różnicę pomiędzy ceną nabycia a ceną odsprzedaży, pomniejszoną o kwotę podatku).

Procedura VAT marży

Procedura ta znajduje zastosowanie wyłącznie po spełnieniu konkretnych wymogów.
Przede wszystkim przedmiot odsprzedaży musi mieścić się w definicji ustawowej dzieła sztuki, antyku lub przedmiotu kolekcjonerskiego. Do tej ostatniej kategorii mogą nawet należeć niektóre auta. Przewidziane zostały kryteria również w odniesieniu do transakcji zakupowej poprzedzającej tę odsprzedaż. W przypadku wszystkich ww. przedmiotów nabycie powinno nastąpić w drodze transakcji nieopodatkowanej VAT (np. zakup od osoby fizycznej czy podmiotu zwolnionego z VAT) lub importu towarów. Natomiast dzieła sztuki mogą dodatkowo zostać zakupione od ich twórcy lub spadkobiercy twórcy albo też w drodze czynności opodatkowanej obniżoną stawką w wysokości 8%. W tej ostatniej sytuacji warto się upewnić, czy podmiot, od którego nabyto dzieło, spełniał kryteria twórcy lub spadkobiercy twórcy, ewentualnie czy transakcja zakupu prawidłowo została opodatkowana stawką obniżoną. Szerzej na ten temat pisaliśmy w artykule z 23.11.2023tutaj

Rozwiązanie to będzie jednak szczególnie interesujące, gdy przedmiot inwestycji został nabyty bez VAT wykazanego na fakturze zakupowej. Zastosowanie bowiem procedury VAT marża przy odsprzedaży zasadniczo wiąże się jednocześnie z brakiem prawa do odliczenia VAT na zakupie tego przedmiotu. Chodzi najczęściej o przypadki nabycia od osoby fizycznej nieprowadzającej działalności gospodarczej albo podatnika zwolnionego z VAT podmiotowo (którego obrót roczny nie przekroczył 200 tys. zł). W praktyce przedmiot musiałby zostać zakupiony u artysty albo innego podmiotu, który nie prowadzi firmy (np. rodziny artysty, osoby obdarowanej przez artystę) lub osiąga niskie dochody.

Procedura VAT marży może być stosowana tylko przez podatników, którzy profesjonalnie zajmują się sprzedażą dzieł sztuki (nabyli dzieła sztuki w celu dalszej odsprzedaży, a nie sami je wytworzyli)[2]. Natomiast większość inwestorów nie decyduje się na odsprzedaż bezpośrednio po zakupie i zdarza się nawet, że wprowadzają dany przedmiot do ewidencji środków trwałych. Takie rozwiązanie jest kuszące, gdyż pozwala na dokonanie odpisów amortyzacyjnych. Biorąc jednak pod uwagę definicję środka trwałego (uwzględniającą, chociażby wykorzystywanie przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą), istnieje ryzyko zakwestionowania takiego podejścia w razie czynności sprawdzających, czy kontroli podatkowej. Trudno bowiem obronić jednocześnie stanowisko o wykorzystaniu do działalności (dla potrzeb korzyści w CIT) oraz w zakresie procedury VAT marża, której istota polega na zamiarze odsprzedaży istniejącym już na moment nabycia.

Organy interpretacyjne wydają w takich stanach faktycznych pozytywne dla podatników interpretacje podatkowe, umożliwiające zastosowanie VAT marży.[3] Zidentyfikowane jednak rozstrzygnięcia zawierały w stanie faktycznym tezę podatników, że dany przedmiot został nabyty celem odsprzedaży. Organ wydający związany był przedstawionym opisem okoliczności i nie mógł się wypowiedzieć się co do istoty sprawy. Zatem przedstawienie ww. stanowisk w ramach argumentacji przed organem podatkowym, czy też skorzystanie z ochrony w ramach instytucji utrwalonej praktyki interpretacyjnej z Ordynacji podatkowej jest wykluczone. Jedynym rozwiązaniem zapewniającym pełną ochronę jest wystąpienie z własnym wnioskiem interpretacyjnym, którego treść będzie skonstruowana w taki sposób, aby organ dokonał merytorycznej oceny wszystkich aspektów transakcji.

Małgorzata Łodzińska-Tchórznicka, Senior Associate w ENODO.

Zajmuje się podatkiem od towarów i usług od ponad 10 lat. Doświadczenie zdobywała w największych spółkach doradztwa podatkowego, m.in. Big4. Ze skutecznością prowadzi projekty w różnych obszarach VAT, w tym również związanych z branżą artystyczną.

Konrad Maciejewski, Senior Analyst w ENODO.



[1] Według opracowania GUS z 17.05.2023 r. pt. „Rynek dzieł sztuki i antyków w 2022 r.”.

[2] Por. interpretacje indywidualne DIS w Warszawie: z 20.09.2012 r., nr IPPP2/443-782/12-2/BH oraz z 16.10.2009 r., nr IPPP1-443-727/09-5/JB.

[3] Por. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 21.02.2020 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.53.2020.1.PRM; z 26.08.2019 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.353.2019.1.ISK; z 30.10.2017 r., nr 0111-KDIB3-3.4012.99.2017.1.MAZ; z 27.07.2017 r., nr 0112-KDIL2-2.4012.181.2017.3.MŁ; z 19.05.2017 r., nr 0112-KDIL2-3.4012.45.2017.1.WB.

Pozostałe aktualności

05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo