Począwszy od 2006 roku, kiedy po raz pierwszy pojawiła się w Polsce możliwość zawarcia uprzednich porozumień cenowych, aż do 2017 roku złożono łącznie 86 wniosków o APA, w konsekwencji których zawarto 55 porozumień cenowych. Jak można wyraźnie zaobserwować, procedura ta nie cieszyła się wówczas zbyt dużym zainteresowaniem podatników. Przyczyn tego stanu rzeczy można się doszukiwać m.in. w dość przewlekłym charakterze całej procedury, wysokich kosztach, a także niewielkiej liczbie zawartych porozumień cenowych w stosunku do liczby złożonych wniosków.

Zdecydowany wzrost zainteresowania procedurą APA nastąpił w 2018 roku. Złożono wtedy 98 wniosków i zawarto 10 porozumień cenowych. Z kolei w 2019 roku nastąpiło swoiste apogeum zainteresowania procedurą ze strony podatników – złożono 192 wnioski o APA. 2019 rok obfitował również w zawarte porozumienia, których liczba wyniosła w tym okresie 15.

Z czego wynika tak gwałtowny wzrost popularności procedury? Niewątpliwie zawarcie porozumienia cenowego daje zainteresowanemu przedsiębiorcy szereg korzyści. Na pierwszy plan wysuwa się możliwość wyłączenia kosztów usług, opłat i należności ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych spod limitów wprowadzonych w art. 15e ustawy o CIT. Kolejnym aspektem jest uzyskanie przez podatnika bezpieczeństwa podatkowego w obszarze cen transferowych poprzez zniesienie ryzyka określenia przez organ zobowiązania podatkowego w zakresie, w jakim dochód wykazany przez podatnika został ustalony zgodnie z zawartym uprzednim porozumieniem cenowym. Ponadto, w zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi, które zostały objęte decyzją o uprzednim porozumieniu cenowym, podatnik może skorzystać z wyłączenia z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych (art. 11n pkt 2 ustawy o CIT) w okresie, którego dotyczy to porozumienie.

Jak wynika z opublikowanych przez Ministerstwo Finansów statystyk, średni termin obsługi wniosków o APA na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosił odpowiednio: 10 miesięcy – w przypadku porozumień jednostronnych, 29 miesięcy – w przypadku porozumień dwustronnych oraz 35 miesięcy – w przypadku porozumień wielostronnych. Dane przedstawione przez Ministerstwo Finansów nie napawają optymizmem. W świetle przepisów ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych postępowanie w sprawie wydania porozumienia jednostronnego powinno być zakończone nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia jego wszczęcia, w przypadku porozumienia dwustronnego – nie później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia jego wszczęcia, natomiast w przypadku porozumienia wielostronnego – nie później niż w ciągu 18 miesięcy od dnia jego wszczęcia.

Jednak jak pokazują najnowsze statystyki, potencjalne korzyści dla podatników zdają się przewyższać niedogodności związane z długotrwałym czasem oczekiwania na rozpatrzenie wniosków o APA. Pozostaje mieć nadzieję, że z uwagi na ilość wniosków o zawarcie porozumień cenowych złożonych w 2019 roku (które w dalszym ciągu oczekują na rozpatrzenie), zasoby kadrowe w Krajowej Administracji Skarbowej zostaną zwiększone w takim stopniu, aby średni termin obsługi nie uległ znacznemu wydłużeniu.

Wioletta Szkudlarek