14.06.2021 Problematyczne transakcje z rajami podatkowymi

Od pewnego czasu polski ustawodawca wyjątkowo chętnie wykorzystuje przepisy z zakresu cen transferowych do pobierania informacji o transakcjach realizowanych z podmiotami zarejestrowanymi w rajach podatkowych. Obowiązki nakładane na polskich podatników w tym zakresie są coraz szersze i wymagają coraz większych nakładów administracyjnych. Jednocześnie, wprowadzane przepisy często są tworzone w sposób chaotyczny i nie zawsze uzasadniony.

Enodo

Dokonywanie przez polskich podatników rozliczeń z podmiotami z tzw. rajów podatkowych jest zagadnieniem budzącym duże emocje i często staje się przedmiotem zainteresowania organów. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów w trakcie XI Forum Cen Transferowych (22 kwietnia 2021 r.) wskazali jednak, że w Polsce głównym problemem nie są płatności realizowane bezpośrednio na rzecz podmiotów zarejestrowanych w rajach podatkowych. O wiele większym, w oczach organów, problemem jest tworzenie bardziej skomplikowanych struktur wykorzystujących pośrednio transakcje z podmiotami z rajów. Pomimo takiego stanowiska, wprowadza się w Polsce nowe rozwiązania, które nie zawsze są spójne, a często są wręcz oceniane jako zbyt rygorystyczne i niedostosowane oraz jako nieprowadzące do osiągnięcia wyznaczonych celów.

Spore kontrowersje budzi ostatnio ważna zmiana, w wyniku której wzmożone obowiązki dokumentacyjne dotyczą już nie tylko transakcji kosztowych (wypłat środków przez polskie podmioty na rzecz spółek zarejestrowanych w rajach), ale aktualnie obejmują również transakcje przychodowe, w których transfer jest dokonywany z raju na terytorium Polski. Rodzi to coraz większe wątpliwości co do zasadności niektórych obowiązków związanych z raportowaniem transakcji realizowanych z podmiotami rajowymi. Trudno bowiem uzasadnić dokładanie obowiązki dotyczące transferów, które potencjalnie wpływają na zwiększenie dochodu do opodatkowania w Polsce.

Dokumentacja TP źródłem informacji o transakcjach z rajami

Podstawowym narzędziem wykorzystywanym do zbierania informacji o transakcjach z podmiotami rajowymi jest nałożenie obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych z tytułu realizowanych transakcji. Omawiany obowiązek dla osób prawnych wynika z zapisów art. 11o ust. 1 CIT. Cały artykuł 11o został poświęcony obowiązkom dokumentacyjnym wynikającym z realizacji transakcji z podmiotami rajowymi, przy czym jego zapisy są stale rozszerzane. Jako że jednak transakcje realizowane z podmiotami zarejestrowanymi w rajach podatkowych podlegają już raportowaniu na podstawie odrębnych przepisów, obligowanie podatników do przygotowania dokumentacji lokalnej jest jedynie dodatkowym obciążeniem administracyjnym.

Jak wynika z art. 11o ust. 1: dokumentację sporządzają podatnicy oraz podmioty nieposiadające osobowości prawnej, które dokonują transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż kontrolowana z podmiotami rajowymi. Już w pierwszym ustępie tego artykułu widać, że polski ustawodawca nakłada bardziej restrykcyjne obowiązki dokumentacyjne na podmioty realizujące transakcje z podmiotami rajowymi.

Po pierwsze oznacza to, że w przypadku tych transakcji, próg wyznaczający powstanie obowiązku został ustalony na poziomie znacznie niższym, niż w przypadku transakcji realizowanych z podmiotami spoza rajów podatkowych. Lokalną dokumentację cen transferowych należy przygotować już dla transakcji, której wartość przekracza 100 000 PLN. Warto w tym miejscu przypomnieć, że standardowe progi wynoszą odpowiednio 10 milionów PLN dla transakcji towarowych i finansowych oraz 2 miliony PLN dla transakcji usługowych i innych. Co istotne, należy pamiętać, że próg ustalany jest dla transakcji jednorodnej, a więc konieczne jest przeprowadzenie analizy, której celem będzie określenie, które zdarzenia gospodarcze należy uznać za transakcję jednorodną.

Co więcej, w ustawie zaznaczono, że obowiązek dokumentacyjny wyznaczany jest zarówno z tytułu „realizacji transakcji kontrolowanych, jak i innych niż transakcje kontrolowane”. Warto nadmienić, że transakcja kontrolowana jest realizowana między podmiotami powiązanymi. Fakt istnienia powiązań pomiędzy polską spółką, a jej kontrahentem rajowym, nie ma więc znaczenia w kontekście określania tych obowiązków. Obowiązkowi dokumentacyjnemu podlegają bowiem transakcje dokonywane również z podmiotami niepowiązanymi, zarejestrowanymi w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Jednocześnie należy pamiętać, że w przypadku realizacji transakcji z podmiotem powiązanym, który jest zarejestrowany w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, zastosowanie będzie miał niższy próg - 100 000 PLN.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych obejmuje również konieczność posiadania analizy cen transferowych, złożenia informacji o cenach transferowych na formularzu TPR oraz podpisania przez członków zarządu oświadczenia o rynkowości transakcji. W tym miejscu warto zaznaczyć, że niezłożenie oświadczenia w terminie lub złożenie oświadczenia niezgodnego ze stanem faktycznym powoduje powstanie osobistej odpowiedzialności członków zarządu i może skutkować nałożeniem na nich sankcji, wynikającymi z Kodeksu karnego skarbowego.

Podsumowanie

Zniechęcanie przedsiębiorców do realizacji transakcji z podmiotami rajowymi jest działaniem spotykanym w wielu jurysdykcjach, mającym na celu ograniczenie zjawiska erozji podstawy opodatkowania. Jednak, nawet w zestawieniu z coraz ostrzejszym prawem międzynarodowym, polskie przepisy są wyjątkowo surowe. Przede wszystkim, lista krajów uznawanych za państwa stosujące szkodliwą konkurencję podatkową określona przez polskie Ministerstwo Finansów zawiera aż 26 pozycji, podczas gdy unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych wskazuje jedynie 12 krajów (jednym z krajów ujętych jedynie na liście polskiej jest Hongkong).

Co więcej, polskie przepisy nakładają na podatników coraz większe obowiązki dokumentacyjne, zwiększając tym samym obciążenia administracyjne prowadzenia działalności. Co gorsza, omówione w niniejszym artykule obowiązki dokumentacyjne mogą być wyjątkowo problematyczne dla podmiotów, które nigdy nie miały styczności z regulacjami dotyczącymi cen transferowych, z uwagi na fakt, że nie funkcjonują w ramach grup kapitałowych. Podatnicy mogą być więc nieświadomi istnienia obowiązków dokumentacyjnych, a członkowie zarządów mogą nie zdawać sobie sprawy z grożących im potencjalnie sankcji przewidzianych w Kodeksie karnym skarbowym.

Przedstawione powyżej argumenty dowodzą, że kontrola płatności realizowanych w ramach prowadzonej działalności jest niezwykle istotna. Analiza dokonywanych rozliczeń powinna być przeprowadzana w celu zidentyfikowania transakcji dokonywanych z podmiotami z rajów podatkowych. Ustalenie i wypełnienie obowiązków dokumentacyjnych pozwoli natomiast na uniknięcie dotkliwych kar.

Szerzej na temat obowiązków i ryzyka związanego ze zmianami przepisów o cenach transferowych opowiemy podczas bezpłatnego webinarium 24 czerwca br. - sprawdź szczegóły!

Agata Hinderer, Analyst w Enodo Advisors.

Pozostałe aktualności

03.10.2024

Korzystny wpływ działalności w podatkowej grupie kapitałowej na krajowy podatek minimalny

Po wprowadzeniu nowych regulacji do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1], które nakładają na wielu podatników obowiązek zapłaty tzw. krajowego podatku minimalnego (uregulowanego w art. 24ca ustawo o CIT), na nowo zwrócono uwagę na korzyści, jakie niesie ze sobą podatkowa grupa kapitałowa (dalej: PGK).

Enodo
26.06.2024

Trwają prace nad globalnym podatkiem minimalnym. Co to oznacza dla krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych?

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem ustawy, która wdroży w Polsce Dyrektywę[1] dotyczącą tzw. globalnego podatku minimalnego.  Zgodnie z dostępnymi informacjami nowe regulacje będą obowiązywać polskie i międzynarodowe grupy kapitałowe już od 1 stycznia 2025 r. Przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale nie spodziewamy się, aby te zmiany były bardzo istotne.

Enodo
05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo