W ciągu 14 lat obowiązywania w Polsce przepisów umożliwiających zawarcie uprzednich porozumień cenowych pozytywnie rozpatrzono łącznie 87 wniosków o APA, wydano także 22 innych rozstrzygnięć.

Jak wynika z publikacji resortu, w 2020 r. zostało zawartych dotychczas 6 jednostronnych i 1 dwustronne uprzednie porozumienie cenowe. W toku pozostaje 327 prowadzonych spraw. Na decyzję Ministerstwa Finansów oczekuje 298 wniosków o jednostronne APA, 28 wniosków o dwustronne APA i jeden wniosek o zawarcie wielostronnego porozumienia cenowego.

Średni czas obsługi wniosków o APA na dzień 31 marca 2020 r. wynosił odpowiednio: 11 miesięcy – w przypadku porozumień jednostronnych, 30 miesięcy – w przypadku porozumień dwustronnych oraz 35 miesięcy – w przypadku porozumień wielostronnych. W stosunku do statystyk, które zamknęły rok 2019, okresy dla porozumień jedno- i dwustronnych uległy wydłużeniu o miesiąc.

Zgodnie z przepisami ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych postępowanie w sprawie wydania porozumienia jednostronnego powinno być zakończone w ciągu 6 miesięcy, w przypadku porozumienia dwustronnego – 12 miesięcy, a w przypadku porozumienia wielostronnego – 18 miesięcy od dnia jego wszczęcia. Dane podane przez Ministerstwo Finansów wskazują, że czas obsługi wniosków jest już dwukrotnie dłuższy od tych instrukcyjnych terminów.

Co więcej, aktualne wartości zostały ustalone w oparciu o uśrednione dane historyczne. Nie odzwierciedlają więc w pełni efektu wywołanego rekordową liczbą wniosków złożonych przez przedsiębiorców w 2019 r. Podatnicy pragnęli obronić koszty podatkowe przed ograniczeniem z art. 15e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Biorąc pod uwagę liczbę wniosków oczekujących na rozpatrzenie, przy ewidentnie ograniczonych zasobach Ministerstwa Finansów, spodziewamy się, że faktyczny czas obsługi wniosków o APA będzie znacznie dłuższy niż wskazany w najnowszych statystykach. Może osiągnąć nawet trzykrotność terminów ustawowych.

Terminy rozstrzygnięć mogą być dłuższe w związku z utrzymującym się zainteresowaniem podatników. Ci tylko w trzech pierwszych miesiącach 2020 r. złożyli do Szefa KAS już 5 nowych wniosków o APA. Dla porównania w latach 2006-2017 (tj. zanim w życie wszedł art. 15e ustawy) do Ministerstwa Finansów wpływało około 7 wniosków rocznie.

Zawarcie porozumienia cenowego oferuje podatnikom istotne korzyści. Należy do nich możliwość wyłączenia kosztów usług, opłat i należności ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych spod limitów wprowadzonych w art. 15e ustawy, wyeliminowanie ryzyka doszacowania dochodu ustalonego zgodnie z zawartym uprzednim porozumieniem cenowym czy wyłączenie z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych w okresie, którego dotyczy to porozumienie. Istotną przewagą wynikającą z  objęcia danej transakcji APA jest przewidywalność wyniku postępowań podatkowych na poziomie krajowym i międzynarodowym. Umożliwia to firmom prognozowanie zobowiązań podatkowych, a w konsekwencji skuteczniejsze zarządzanie płynnością finansową i realizację celów biznesowych.

Mimo to należy zastanowić się, czy procedura pozostaje atrakcyjna, gdy postępowanie trwa tak długo.

W przypadku porozumień wielostronnych czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosku wynosi już prawie 3 lata, a maksymalny okres obowiązywania APA to 5 lat od początku roku podatkowego, w którym złożono wniosek. W warunkach tak długiego utrzymywania przedsiębiorców w niepewności co do decyzji Szefa KAS powstaje pytanie choćby o aktualność sporządzonych przez podatników prognoz dotyczących wartości transakcji objętych wnioskiem. W kontekście limitowania kosztów wskazanych w art. 15e ustawy długi czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosków oznacza również zamrożenie środków w ramach przekazanego administracji skarbowej podatku. Podatek będzie można odzyskać dopiero w przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia.

Dlatego podatnicy już na etapie podejmowania decyzji o złożeniu wniosku muszą rozważyć, czy w danym przypadku potencjalne korzyści będą współmierne do kosztów procedury APA.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności, trudno o stanowczy optymizm.