13.06.2024 Wypłata odszkodowania na podstawie ugody jednak z VAT

Czy uzgodniona w ramach ugody dodatkowa płatność dla wykonawcy na pokrycie zwiększonych kosztów realizacji inwestycji może stanowić odszkodowanie? Chodzi o koszty wynikające z okoliczności zewnętrznych, niezawinionych przez inwestora. I czy w rezultacie taka płatność może nie podlegać opodatkowaniu VAT?

Enodo

W najnowszym rozstrzygnięciu[1] Dyrektor KIS jednoznacznie potwierdził, że to rzeczywisty charakter uzgodnionej płatności – a nie sposób jej zdefiniowania w zawartej ugodzie – przesądza o konsekwencjach podatkowych związanych z taką płatnością. Zapis o odszkodowawczym charakterze wynegocjowanej płatności nie musi więc oznaczać, że jej wypłata nie wywołuje skutków VAT.

Czego dotyczyła sprawa?

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił podatnik, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej realizował zadanie inwestycyjne na rzecz powiatu (zamawiający), na podstawie zawartej z zamawiającym umowy. W toku realizacji inwestycji, z uwagi na skokowy wzrost cen materiałów budowlanych związany z wybuchem wojny na Ukrainie, podatnik wystąpił z wnioskiem o waloryzację ceny swojej oferty. Zamawiający uznał wniosek podatnika za bezzasadny, dlatego podatnik wniósł do sądu pozew o zapłatę wynagrodzenia tytułem waloryzacji cen. Sąd, uznając roszczenie podatnika za zasadne, skierował sprawę do biegłego celem ustalenia wysokości roszczenia. W rezultacie zamawiający wystąpił z propozycją zawarcia ugody. Na mocy ugody ustalono wysokość odszkodowania należnego podatnikowi z tytułu nieprzewidywalnego wzrostu cen materiałów budowlanych, będącego podstawą wcześniej złożonego pozwu.

Na kanwie przedstawionych okoliczności, podatnik miał wątpliwości, czy wypłata ustalonego odszkodowania podlega opodatkowaniu VAT. Sam uznał, że uzgodniona kwota – jako rekompensata za poniesione straty, nie jest objęta podatkiem VAT, z uwagi na jej odszkodowawczy charakter.

Co na to organ podatkowy?

Dyrektor KIS miał jednak inne zdanie. W wydanej interpretacji stwierdził, że kwota, która zostanie podatnikowi wypłacona na podstawie ugody tytułem waloryzacji cen, nie spełnia, wbrew ocenie podatnika, funkcji odszkodowawczej. Stanowi ona natomiast dodatkowe wynagrodzenie za usługi wykonane przez podatnika na podstawie umowy zawartej z zamawiającym, podlegające opodatkowaniu VAT.

Odnosząc się do charakteru płatności ustalonej na mocy ugody, w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ podatkowy wyjaśnił, że:

  • na gruncie prawa cywilnego, odszkodowanie za doznaną szkodę uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia (działania/nienależytego wykonania zobowiązania lub zaniechania/niewykonania zobowiązania), z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody;
  • pomiędzy zdarzeniem tym a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć adekwatny związek przyczynowy;
  • brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, której powstanie skutkuje zobowiązaniem do wypłaty odszkodowania;
  • istotą odszkodowań jest zatem rekompensata za szkodę, nie zaś płatność za świadczenie, gdyż otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika;
  • w rezultacie oceny, czy wypłacana kwota podlega bądź nie podlega opodatkowaniu VAT, należy dokonywać w kontekście związku z konkretny świadczeniem;
  • podkreślenia wymaga przy tym, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności – istotne jest natomiast to, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie, czy odszkodowanie rozumiane jako rekompensata za szkodę;
  • jeśli płatność nie wykazuje bezpośredniego związku z żadnym świadczeniem wzajemnym, wówczas nie jest ona objęta podatkiem VAT.

Uwzględniając argumenty organ podatkowy stwierdził, że w okolicznościach rozpatrywanej sprawy nie są spełnione przesłanki do uznania płatności wynikającej z ugody za odszkodowanie w rozumieniu cywilistycznym.

W ocenie organu uzgodniona w ramach ugody płatność nie stanowi bowiem rekompensaty za szkodę, lecz wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT – zważywszy, że:

  • określona w ugodzie kwota należna za nieprzewidywalny wzrost cen materiałów budowlanych dotyczy zadania inwestycyjnego zrealizowanego przez podatnika na podstawie umowy zawartej z zamawiającym;
  • uzgodniona płatność jest zatem związana z usługami wykonanymi przez podatnika na rzecz zamawiającego i stanowi ona bezpośrednią konsekwencję komplikacji zaistniałych w toku realizacji przedmiotu umowy;
  • jednocześnie, zmiana wysokości świadczenia pieniężnego należnego podatnikowi na podstawie ugody ma na celu zwiększenie adekwatności wynagrodzenia do poniesionych kosztów;
  • w rezultacie, dodatkowe środki pieniężne, które zostaną wypłacone podatnikowi na mocy ugody, w związku z zaistnieniem okoliczności skutkujących zwiększonymi kosztami realizacji inwestycji, stanowią wynagrodzenie za usługi wykonane przez podatnika na rzecz zamawiającego, na podstawie zawartej między nimi umowy.

Opodatkowanie VAT płatności wynikających z ugody nie takie oczywiste...

Nie w każdym przypadku płatności uzgodnione w ramach ugody podlegają opodatkowaniu VAT. O tym każdorazowo decydują okoliczności faktyczne konkretnej sprawy. Najlepszym tego dowodem są odmienne rozstrzygnięcia organów podatkowych w tym zakresie, w zależności od specyfiki analizowanego przypadku.

Choć zasadnicza wątpliwość dotyczy oceny, czy tego typu płatności podlegają opodatkowaniu VAT, to w praktyce pojawić się mogą dodatkowe, problematyczne kwestie. W przypadku opodatkowania VAT otrzymanej płatności, wątpliwości często budzą także następujące aspekty:

  • W jaki sposób udokumentować otrzymaną płatność dla celów podatkowych i księgowych? Wystawiając fakturę, dokumentującą nową „transakcję” dokonaną na podstawie zawartej ugody, czy fakturę korygującą (względnie zbiorczą fakturę korygującą), referującą do wcześniej wykonanych prac?
  • Jak w takim przypadku ustalić właściwą stawkę VAT?
  • W jakim momencie ująć zafakturowaną płatność dla celów VAT? Czy konieczna będzie wsteczna korekta rozliczeń podatkowych?


Zagadnienia te omówimy w trakcie naszego webinarium – na które już teraz serdecznie zapraszamy!

Zachęcamy do zapoznania się z agendą szkolenia oraz do bezpłatnej rejestracji.

Termin webinarium: 20 czerwca 2024 r. o godz. 10:00 – zapraszamy!

Justyna Kowalik, doradca podatkowy w Enodo Advisors, specjalizuje się w podatku od towarów i usług.

[1] Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 8 maja 2024 r. (sygn. 0112-KDIL1-1.4012.148.2024.2.MG).

Pozostałe aktualności

26.06.2024

Trwają prace nad globalnym podatkiem minimalnym. Co to oznacza dla krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych?

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem ustawy, która wdroży w Polsce Dyrektywę[1] dotyczącą tzw. globalnego podatku minimalnego.  Zgodnie z dostępnymi informacjami nowe regulacje będą obowiązywać polskie i międzynarodowe grupy kapitałowe już od 1 stycznia 2025 r. Przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale nie spodziewamy się, aby te zmiany były bardzo istotne.

Enodo
05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo