Blokada konta bankowego może zaskoczyć nawet najbardziej ostrożnego przedsiębiorcę. Jeśli Twoja firma nie może nagle wypłacić środków z rachunku – możliwe, że to efekt działania STIR. Czym jest ten system i jak reagować, gdy blokada już nastąpi?

System Teleinformatycznej Izby Rozliczeniowej (STIR) został powołany do walki z karuzelami VAT, praniem pieniędzy oraz innymi nadużyciami skarbowymi. W praktyce jego zadaniem jest analiza transakcji i rachunków bankowych tzw. podmiotów kwalifikowanych – czyli przedsiębiorców – pod kątem ryzyka wyłudzeń podatkowych.

STIR działa jak filtr danych – gromadzi informacje z banków i SKOK-ów, przekazując je Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Choć cel wydaje się słuszny, skutki mogą być bardzo dotkliwe dla podatników.

Krótka i długa blokada – kiedy możesz stracić dostęp do środków?

Blokada rachunku następuje na żądanie Szefa KAS lub upoważnionego naczelnika urzędu celno-skarbowego. Wyróżniamy dwa jej rodzaje:

  • Blokada 72-godzinna („krótka”) – stosowana, gdy analiza wskazuje na ryzyko wyłudzenia i jednocześnie zachodzi potrzeba przeciwdziałania mu. W tym czasie przedsiębiorca nie ma możliwości wypłaty środków z konta, ani nawet zaskarżenia samej blokady.
  • Blokada „długa” (do 3 miesięcy) – możliwa, gdy istnieje uzasadniona obawa, że przedsiębiorca nie wywiąże się z istniejącego lub przewidywanego zobowiązania podatkowego powyżej równowartości 10 000 euro. Wydawana jest w drodze postanowienia Szefa KAS.

Banki i SKOK-i są zobowiązane do natychmiastowego wykonania polecenia blokady, bez względu na okoliczności. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca często dowiaduje się o blokadzie dopiero wtedy, gdy środki są już zamrożone.

Co robić w razie blokady rachunku?

Z uwagi na brak możliwości wcześniejszego sprzeciwu i dużą dynamikę działań organów, reakcja musi być szybka i dobrze przemyślana.

  • Kluczowe jest jak najszybsze skonsultowanie się z profesjonalistą, który pomoże zidentyfikować przyczynę blokady i przygotować działania w celu jej uchylenia.
  • W wielu przypadkach możliwe jest wniesienie zażalenia na przedłużenie blokady oraz wniosek o jej uchylenie lub ograniczenie. Kluczowe jest przedstawienie organowi przekonującej argumentacji – faktycznej i prawnej.
  • Każdy dzień blokady może oznaczać realne straty dla firmy, zwłaszcza w przypadku przedsiębiorstw operujących na niewielkiej marży lub prowadzących intensywną działalność operacyjną.

Andrzej Wapowski, radca prawny, Manager w ENODO Advisors.

Bartłomiej Bieniek, adwokat, doradca podatkowy, Associate w ENODO Advisors.