Organy podatkowe od zawsze interesowały się usługami niematerialnymi oraz podejmowały liczne próby ich kwestionowania jako niemających związku z przychodami lub nieprawidłowo udokumentowanych. Nowe przepisy pomijają te przesłanki, stosując pryncypialne założenie, że po przekroczeniu pewnego limitu koszty związane z tymi usługami nie mogą być odliczane.

Jakich kosztów dotyczą przepisy

Przepis art. 15e CIT ogranicza możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wybranych wydatków ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych lub podmiotów z krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.

Ograniczeniu podlegają koszty usług doradczych, badania rynku, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń. Co istotne, ograniczeniu podlegają także usługi o podobnym charakterze.

Oprócz kosztów usług ograniczeniu podlegają opłaty za korzystanie z wartości niematerialnych (m.in. licencji, know-how, autorskich praw majątkowych), koszty przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika oraz, podobnie jak w przypadku usług, koszty świadczeń o podobnym charakterze.

Problemy ze stosowaniem nowych przepisów

Problemy związane ze stosowaniem nowych przepisów koncentrują się wokół kilku zagadnień. Kłopotliwa okazuje się w pierwszej kolejności sama konstrukcja przepisów, w oparciu o otwarty katalog usług podlegających limitowaniu. Ustalenie, czy charakter nabywanej usługi jest podobny do tych wskazanych wprost w przepisie, nie zawsze jest oczywiste.

Zastosowana technika legislacyjna, tj. wskazanie przykładowego katalogu kosztów wraz ze wskazaniem, że ograniczeniu podlegają również wydatki o podobnym charakterze, przypomina konstrukcję przepisów o podatku u źródła. Dość wspomnieć, że te ostatnie, mimo że funkcjonują w niezmienionym kształcie od dawna, wciąż są przedmiotem licznych interpretacji oraz orzeczeń zmierzających do ustalenia, czy charakter danej usługi rzeczywiście jest podobny do tych wskazanych wprost w ustawie. Podobną tendencję można już zaobserwować w odniesieniu do przepisów art. 15e CIT.

Kolejnym wyzwaniem okazuje się stosowanie niektórych wyłączeń przewidzianych w przepisie. Przykładem może być wyłączenie dotyczące kosztów bezpośrednio związanych z wytworzeniem lub nabyciem towaru lub świadczeniem usług. Sposób rozumienia „bezpośredniości” związku z towarem lub usługą często pojawia się we wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnej. Ustawa CIT posługuje się już pojęciem bezpośredniego związku w odniesieniu do relacji kosztów i przychodów (por. art. 15 ust. 4-4d CIT). Publikowane dotychczas interpretacje indywidualne sugerują, że organy podatkowe rozumieją „bezpośredniość” w tym przypadku inaczej – dużo węziej. Zdaniem fiskusa bezpośredni związek w rozumieniu art. 15e CIT występuje wówczas, gdy wartość nabywanych świadczeń jest uwzględniona – inkorporowana – w cenę sprzedawanego towaru lub usługi. Na szczęście sądy administracyjne nie do końca podzielają to spojrzenie.

Ostatni istotny obszar to mechanizm kalkulacji limitu, w oparciu o wskaźnik tzw. „podatkowej EBITDA”. To zagadnienie, szczególnie na początku obowiązywania przepisów, budziło pewne kontrowersje, choć obecnie wydaje się być względnie rozstrzygnięte.

O wszystkich tych tematach będziemy mówili w szczegółach podczas szkolenia 18 czerwca 2019 r. w Enodo. Serdecznie zapraszam do udziału. Zgłoszenia prosimy przesyłać na adres: office@enodo.pl

 

Piotr Majewski, doradca podatkowy, menedżer