04.02.2021 CIT 2021: przeciwdziałanie optymalizacji z wykorzystaniem struktur hybrydowych

Zgodnie z wieloletnią tradycją, 1 stycznia nowego roku wiąże się z licznymi zmianami przepisów podatkowych. W tym roku jedną z nich jest wejście w życie przepisów rozdziału 3a ustawy CIT – regulacji mającej na celu przeciwdziałanie optymalizacji z wykorzystaniem struktur hybrydowych, tj. podmiotów i zdarzeń, które dla celów podatkowych są traktowane odmiennie przez różne państwa.  Przepisy te stanowią implementację dyrektywy ATAD 2, służącej harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w zakresie przeciwdziałania tego typu optymalizacjom.

Enodo

Czym skutkuje powstanie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych?

Skutkiem uznania danego uzgodnienia za strukturę hybrydową może być odmowa rozpoznania kosztu uzyskania przychodów w sytuacji, w której co do zasady takie prawo by przysługiwało. W niektórych sytuacjach będzie się to wiązało również z obowiązkiem wykazania przychodu podatkowego z tytułu zdarzeń, które normalnie są całkowicie neutralne na gruncie ustawy o CIT (np. z tytułu naliczonych odsetek). Powyższe skutki dotyczą w szczególności sytuacji, gdy:

  • dochodzi do rozpoznania kosztu z tego samego tytułu w różnych jurysdykcjach podatkowych bez wykazania dochodu w obu tych krajach (podwójne odliczenie),
  • określona płatność jest uznawana za koszt w państwie podmiotu wypłacającego należność, ale dochód z tytułu tej płatności nie podlega opodatkowaniu w państwie odbiorcy płatności (odliczenie bez opodatkowania).

Gdzie szukać potencjalnych struktur hybrydowych?

Po pierwsze, struktura hybrydowa zakłada odmienne traktowanie danego zdarzenia (np. płatności) lub też danego podmiotu przez systemy prawne różnych państw. Bez wystąpienia „elementu transgranicznego” w postaci np. zagranicznego podmiotu lub międzynarodowej płatności, nie może dojść do powstania takiej struktury. Tym samym, nowe przepisy niejako z definicji nie będą obejmowały transakcji krajowych. Przy czym znajdą one zastosowanie do transakcji pomiędzy polskim podmiotem a polskim zakładem przedsiębiorcy zagranicznego.

Po drugie, co do zasady, aby dane zdarzenie było objęte regulacjami w zakresie struktur hybrydowych powinno ono mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi lub w ramach tzw. uzgodnienia strukturalnego.

Definicja podmiotu powiązanego dla celów przepisów o strukturach hybrydowych wprowadza wymóg posiadania co najmniej 50% (zamiast standardowych 25%), udziału w kapitale lub prawa głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub prawa do uczestnictwa w zysku innego podmiotu.

Uzgodnienie strukturalne, to rodzaj uzgodnienia, które w pewnym uproszczeniu świadomie tworzy strukturę hybrydową tak, aby wykorzystać powyższe rozbieżności w kwalifikacji podmiotów czy też płatności dla celów optymalizacji podatkowej. Uzgodnienie strukturalne może dotyczyć również podmiotów całkowicie niezależnych od siebie (niepowiązanych). Ponadto – jak się wydaje – w przypadku osiągnięcia korzyści podatkowych, żadne usprawiedliwienie (w tym brak świadomości o istniejących rozbieżnościach w kwalifikacji) nie będzie w stanie ochronić podatnika przed zastosowaniem regulacji przeciwdziałających wykorzystaniu struktur hybrydowych.

Nie oznacza to oczywiście, że każda transakcja z „elementem zagranicznym” powinna od razu wydawać się nam podejrzana jako potencjalnie związana z istnieniem struktur hybrydowych. Istnieje jednak szereg instrumentów, które wiążą się z podwyższonym ryzkiem w tym zakresie. Dotyczy to zwłaszcza instrumentów, które łączą w sobie typowe cechy kilku rodzajów podmiotów lub instrumentów finansowych, jak np. spółki mające cechy kapitałowe i osobowe (np. odpowiedniki polskich SKA), zakłady podatkowe (np. oddziały), pożyczki partycypacyjne, wieczyste instrumenty dłużne (np. wieczyste obligacje) lub instrumenty dłużne zamienne na udziały/akcje. Transakcje z udziałem tego typu podmiotów/instrumentów finansowych powinny zostać zbadane pod kątem potencjalnych rozbieżności w kwalifikacji danych podmiotów czy też płatności występujących między państwami – szczególnie, gdy dokonywane są pomiędzy podmiotami powiązanymi w ramach grup kapitałowych.

Struktury hybrydowe a finansowanie w ramach grupy kapitałowej

Warto zwrócić uwagę, że ograniczenie w możliwości rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów dotyczyć może również wydatków, które same w sobie nie są ponoszone w ramach uzgodnień hybrydowych, natomiast bezpośrednio lub pośrednio służą finansowaniu wydatków powodujących powstanie rozbieżności w kwalifikacji podmiotów czy też płatności poprzez transakcję lub serię transakcji. Oznacza to, że w szczególności w przypadku uzyskiwania finansowania od podmiotów z grupy kapitałowej konieczne będzie nie tylko dokonanie analizy własnych transakcji, ale też transakcji podmiotów „na górze” struktury grupy. Przykładowo, jeżeli spółka polska uzyskała pożyczkę od spółki matki w kraju B, która z kolei finansuje się przy wykorzystaniu instrumentów hybrydowych, to polska spółka może mieć problem z rozpoznaniem kosztów uzyskania przychodów z tytułu zapłaconych odsetek. Każda taka sytuacja wymagać będzie  szczegółowej analizy.

Powyższe nie dotyczy sytuacji, gdy inne państwo w łańcuchu transakcji zastosuje równoważne dostosowanie w odniesieniu do takiej rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych – czyli w praktyce przyjmie analogiczne przepisy do polskich przepisów. W konsekwencji, wydaje się, że ryzyko zakwestionowania kosztów z tytułu uzyskanego finansowania będzie ograniczone w przypadku spółek uzyskujących finansowanie z innych państw członkowskich. Państwa te będą zobowiązane do implementacji dyrektywy ATAD 2, a zatem regulacji analogicznych do obowiązujących w Polsce.

Izabela Ścierska-Kulma, doradca podatkowy, Senior Manager w ENODO Advisors. Specjalizuje się w bieżącym doradztwie podatkowym, szczególnie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Jest autorką artykułów i publikacji, a także prelegentką na szkoleniach i konferencjach o tematyce podatkowej.

Piotr Zaremba, doradca podatkowy współpracujący z ENODO Advisors. Specjalizuje się w podatku dochodowym od osób prawnych.

Pozostałe aktualności

03.10.2024

Korzystny wpływ działalności w podatkowej grupie kapitałowej na krajowy podatek minimalny

Po wprowadzeniu nowych regulacji do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1], które nakładają na wielu podatników obowiązek zapłaty tzw. krajowego podatku minimalnego (uregulowanego w art. 24ca ustawo o CIT), na nowo zwrócono uwagę na korzyści, jakie niesie ze sobą podatkowa grupa kapitałowa (dalej: PGK).

Enodo
26.06.2024

Trwają prace nad globalnym podatkiem minimalnym. Co to oznacza dla krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych?

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem ustawy, która wdroży w Polsce Dyrektywę[1] dotyczącą tzw. globalnego podatku minimalnego.  Zgodnie z dostępnymi informacjami nowe regulacje będą obowiązywać polskie i międzynarodowe grupy kapitałowe już od 1 stycznia 2025 r. Przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale nie spodziewamy się, aby te zmiany były bardzo istotne.

Enodo
05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo