05.12.2022 Co warto wiedzieć o podatku VAT prowadząc prace budowlane w krajach UE?

Rozpoczynamy cykl artykułów poświęcony podatkowym aspektom prac budowlanych realizowanych przez polskie firmy w innych krajach Unii Europejskiej.

Enodo

W poprzedniej publikacji wyjaśnialiśmy, że poruszamy tę tematykę, ponieważ z naszych obserwacji wynika, że wysoki stopień skomplikowania regulacji stanowi dla wielu firm poważną barierę dla wyjścia z działalnością poza granice kraju.

Wychodząc naprzeciw tym problemom rozpoczynamy cykl, w którym wskażemy najważniejsze regulacje związane z pracami budowlanymi w innych krajach Europy zachodniej i podzielimy się praktycznymi wskazówkami, które pomogą Państwu bezpiecznie zaistnieć na tamtejszych rynkach.

 

Na pierwszy ogień idzie podatek VAT

Dla rozliczenia prac budowlanych ustalenie, czy dane prace są usługami związanymi z nieruchomościami i czy w związku z realizacją prac budowlanych za granicą powstanie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej – to kwestie fundamentalne.

Decydują bowiem nie tylko o tym, czy powstanie obowiązek rejestracji na VAT w danym kraju, ale mają również wpływ na sposób rozliczania wykonanych usług.

 

Związek usługi budowlanej z nieruchomością

Ustalenie, czy dana usługa jest związaną z nieruchomością ma daleko idące konsekwencje. Decyduje bowiem o miejscu jej opodatkowani VAT-em. Ogólna zasada jest taka: jeśli usługa jest związana z nieruchomością, to podlega opodatkowaniu VAT w oparciu o zasady obowiązujące w kraju, w którym ta nieruchomość jest położona.

Biorąc jednak pod uwagę specyfikę usług budowlanych określenie czy konkretna usługa powinna być traktowana jak usługa związana z nieruchomością nie jest takie proste. Aby to ustalić, po pierwsze konieczne jest udzielenie odpowiedzi na dwa pytania:

1. Czy i jak bezpośredni jest związek danej usługi z nieruchomością, ?

2. Czy usługa jest świadczona w odniesieniu do konkretnej nieruchomości lub dla niej przeznaczona ?

Jeśli chodzi o przepisy prawne regulujące tę kwestię to to informacji ,należy szukać w dwóch aktach prawnych:

1. W polskiej ustawie o VAT (art. 28e) oraz

2. Rozporządzeniu wykonawczym Rady UE 282/2011 (wiążące bezpośrednio, bez konieczności implementacji do polskiego prawa).

Należy przy tym pamiętać, że zarówno Ustawa o VAT jak i ww. Rozporządzenie282/2011 zawiera otwarty katalog usług związanych z nieruchomością. Zgodnie z Ustawą o VAT takimi usługami są usługi:

  •  świadczone przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami,
  •  zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji,
  •  przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, w tym usługi architektów i nadzoru budowlanego.

Jeśli chodzi o Rozporządzenie 282/2011 to prócz tego, że wymienia ono zdecydowanie więcej przykładów usług związanych z nieruchomościami to wskazuje również na usługi, które takiego związku nie powinny mieć. Zgodnie z rozporządzeniem poza usługami wznoszenia budynków lub ich części, pracami rozbiórkowymi, czy terenowymi usługami związanych z nieruchomościami są m.in. usługi:

  •  opracowanie planów budynków pod określoną działkę;
  •  świadczenie usług nadzoru budowlanego lub ochrony;
  •  badanie i ocenę stanu nieruchomości;
  •  instalację lub montaż maszyn lub sprzętu, które po zainstalowaniu lub zamontowaniu są uznane za nieruchomość;
  •  usługi prawne związane z przeniesieniem tytułu do nieruchomości

Jednocześnie Rozporządzenie wymienia usługi, które NIE SĄ bezpośrednio związane z nieruchomością, i są tom.in.:

  •  usługi reklamowe, nawet jeżeli wiąże się to z wykorzystaniem nieruchomości;
  •  pośrednictwo w świadczeniu usług zakwaterowania hotelowego lub sektorach o podobnej funkcji;
  •  udostępnianie miejsca na stoisko podczas targów lub wystaw;
  •  instalacja lub montaż maszyn lub sprzętu, utrzymanie i naprawy oraz kontrola maszyn lub sprzętu, jak również nadzoru nad maszynami lub sprzętem, które nie są lub nie stają się częścią nieruchomości;
  •  zarządzania portfelem inwestycji w nieruchomości.

Analiza treści Rozporządzenia poza przykładami daje również pewne wskazówki interpretacyjne

  •  kiedy związek usług z nieruchomością jest wystarczająco bezpośredni, aby mówić o usłudze związanej z nieruchomością. Jest tak, jeśli:
  •  usługa wywodzi się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usług i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług,
  •  jak również, gdy usługa jest świadczona w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczona i ma na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości.

 

Praktyczna wskazówka: a co z wynajmem sprzętu budowlanego?

Jeżeli sprzęt jest pozostawiony do dyspozycji usługobiorcy w celu przeprowadzenia prac dotyczących nieruchomości, co do zasady transakcja ta jest świadczeniem usług związanych z nieruchomościami jedynie wtedy, gdy usługodawca ponosi odpowiedzialność za wykonane prace.

Przyjmuje się, bowiem że usługodawca, który dostarcza usługobiorcy sprzęt wraz z odpowiednim personelem obsługującym w celu przeprowadzenia prac, bierze odpowiedzialność za wykonanie tych prac, chyba że z ustaleń pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą będzie wynikało coś innego.



Stałe miejsce prowadzenia działalności w świetle VAT

Drugim zagadnieniem, które ma decydujące wpływ na to jak opodatkowanie VAT-em będą usługi budowlane jest ocena, czy w związku z realizacją prac budowlanych w kraju w którym prowadzone są prace budowlane powstanie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT.

Jeśli takie stałe miejsce działalności gospodarczej dla celów VAT powstanie w innym kraju członkowskim to należy pamiętać, że nie tylko usługi związane z nieruchomościami mogą być opodatkowane poza Polską.

Jak to zwykle bywa w prawie podatkowym, kwestia powstania FE nie jest jednoznaczna, bo choć regulacje unijne i liczne wyroki TSUE określają, co należy rozumieć przez stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej ( ang. (FE) fixed establishment), to już praktyka i wykładnia tych regulacji w wielu krajach może być wręcz zaskakująca.

W polskich przepisach nie znajdziemy definicji stałego miejsce prowadzenia działalności, ale z pomocą przychodzi nam znowu wspominane wcześniej unijne Rozporządzenie 282/2011, które wskazuje przesłanki istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (FE):

  •  po pierwsze jest to struktura, która musi się charakteryzować określoną stałością;
  •  po drugie muszą istnieć zasoby techniczne i personalne (sprzęt, pracownicy), które będą umożliwiały odbiór i świadczenie usług przez i do tego stałego miejsca;

Od jakiegoś czasu w Polsce do kwestii powstania FE podchodzi się w sposób bardzo szeroki i rygorystyczny. W skrajnych przypadkach wystarczyło mieć w naszym kraju kontrahenta lub wynająć magazyn, aby w ocenie organów podatkowych, ale również niektórych sądów administracyjnych powstało stałe miejsce prowadzeni działalności. Na tym tle można odnieść wrażenie, że wyroki TSUE w tym te polskie, jak choćby sprawa Dong Yang, są nieco inaczej interpretowane przez polskie i zagraniczne organy podatkowe i sądy administracyjne. Mamy nadzieję, że niedawny wyrok TSUE w rumuńskiej sprawie C-333/20 złagodzi to podejście – więcej na ten temat w naszym komentarzu, który ukazał się też w Dzienniku Gazeta Prawna).

Dość odmienne podejście zagranicznych organów podatkowych do kwestii powstania FE może skutkować tym, że pomimo prowadzenia prac budowlanych w danym kraju Europy zachodniej (np. Niemiec, Francji czy Austrii) ich rozpoczęcie i prowadzenie, nawet przy wykorzystaniu własnych zasobów, nie będzie automatycznie oznaczało powstania FE.

Warto jeszcze zaznaczyć, że choć niektóre z przesłanek powstania „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej” dla celów VAT są podobne, to z pewnością jeśli mówimy o pracach budowlanych pojęcie to nie jest tożsame z powstaniem „zakładu podatkowego” dla potrzeb CIT – temu ostatniemu zagadnieniu poświęcimy odrębny odcinek naszego cyklu.

Przejdźmy na koniec do najważniejszej w kontekście powstania fixed establishment, tematu: skutków, jakie wywołuje w zakresie rozliczenia VAT – a oto one:

  •  usługi będą podlegały opodatkowaniu VAT w państwie, w którym powstanie FE, z zastrzeżeniem wyjątków w zakresie miejsca świadczenia usług,
  •  podmiot, który utworzył FE może być zobowiązany do rejestracji VAT w państwie jego powstania,
  •  podmiot, który utworzył FE będzie zobowiązany do wypełnienia wymogów formalnych nakładanych przez państwo, w którym znajduje się FE (np. do składania deklaracji, wystawiania faktur VAT zgodnie z przepisami właściwymi dla tego państwa).

 

W kolejnym artykule omówimy dalsze kwestiach związanych z podatkiem VAT: kiedy konieczna jest rejestracja do VAT w innym kraju UE, jakie z tą daniną wiążą się obowiązki sprawozdawcze i kiedy możemy liczyć na zwrot zagranicznego podatku VAT.

Tomasz Kowalczyk, Senior Manager, Doradca podatkowy w ENODO Advisors

Pozostałe aktualności

03.10.2024

Korzystny wpływ działalności w podatkowej grupie kapitałowej na krajowy podatek minimalny

Po wprowadzeniu nowych regulacji do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1], które nakładają na wielu podatników obowiązek zapłaty tzw. krajowego podatku minimalnego (uregulowanego w art. 24ca ustawo o CIT), na nowo zwrócono uwagę na korzyści, jakie niesie ze sobą podatkowa grupa kapitałowa (dalej: PGK).

Enodo
26.06.2024

Trwają prace nad globalnym podatkiem minimalnym. Co to oznacza dla krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych?

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem ustawy, która wdroży w Polsce Dyrektywę[1] dotyczącą tzw. globalnego podatku minimalnego.  Zgodnie z dostępnymi informacjami nowe regulacje będą obowiązywać polskie i międzynarodowe grupy kapitałowe już od 1 stycznia 2025 r. Przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale nie spodziewamy się, aby te zmiany były bardzo istotne.

Enodo
05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo