Dla wielu podmiotów może się to okazać sporym wyzwaniem. I nie chodzi tylko o to, że będzie to kolejny obowiązek raportowy, czyli dodatkowa praca. Firmy powinny przede wszystkim odpowiedzieć sobie na pytanie czy taką strategię faktycznie posiadają, jakie są jej podstawowe założenia oraz czy, i jak, jest ona realizowana. Słowem – trzeba będzie zrobić swego rodzaju rachunek sumienia. Jak się do tego zabrać? Poniżej kilka wskazówek.

Strategia podatkowa, czyli co?

Aby wykonać to zadanie, najpierw trzeba wiedzieć, czym w ogóle jest strategia podatkowa. Najogólniej rzecz ujmując strategia podatkowa to sposób, w jaki firma podchodzi do kwestii podatkowych, jak nimi zarządza. A bardziej szczegółowo? Sporo wskazówek można znaleźć w materiałach opracowanych przez MF na potrzeby programu współdziałania.

W dokumencie „Wytyczne w zakresie ram wewnętrznego nadzoru podatkowego” wskazano, że  strategia podatkowa to zestaw podatkowej misji i wizji oraz długoterminowych podatkowych celów w kontekście ogólnych celów biznesowych podmiotu i promowanych w firmie wartości etycznych. Strategia podatkowa powinna być zatem, jak wskazano w dokumencie, katalogiem formuł decyzyjnych, obejmujących cele oraz środki umożliwiające prawidłową i terminową realizację obowiązków podatkowych.

A konkretnie? Strategia podatkowa powinna być dokumentem, który opisuje kwestie takie jak: podejście podatnika do ryzyka podatkowego, w tym apetytu na nie, postawę (najlepiej pozytywną) w odniesieniu do transparentności podatkowej i compliance oraz (najlepiej negatywną) w odniesieniu do agresywnej optymalizacji oraz unikania i uchylania się od opodatkowania.

Czy mamy dowolność w kształtowaniu strategii podatkowej?

Teoretycznie tak. Jednak MF wyraźnie wskazuje, jaki kierunek jest preferowany. Wśród „best practises” znaleźć można m.in. następujące sugestie:

  • przewidzianym w strategii celem organizacji powinno być zapewnienie zgodności podatkowej;
  • organizacja powinna przyjąć, że płacenie podatków to kwestia odpowiedzialności wobec społeczeństwa (należny mu udział w części zysku);
  • aby zapewnić efektywność – strategia podatkowa powinna być dopasowana do wielkości i struktury przedsiębiorstwa oraz branży w jakiej ono działa.

Postuluje się również, aby strategia podatkowa była traktowana z powagą – powinna zostać przyjęta przez zarząd, najlepiej w formie uchwały, po uzyskaniu akceptacji rady nadzorczej. Podatnik powinien posiadać procedurę rewizji strategii podatkowej (czyli dokonywania w niej odpowiednich zmian) oraz przewidzieć mechanizmy kontroli jej realizacji, a także zadbać o to, aby strategia została odpowiednio wdrożona w organizacji (procedury i szkolenia). Strategia powinna zapewniać prawidłowe udokumentowanie decyzji podejmowanych w obszarze podatkowym. 

No to jak z tą strategią?

Wymagające? Owszem. Wygląda na to, że nowa legislacja ma na celu zmotywowanie podatników, zwłaszcza tych największych, do tego, aby uznali podatki za obszar wymagający kompleksowego zarządzania od planowania, poprzez organizowanie do kontroli. Stworzenie strategii podatkowej jest dopiero pierwszym krokiem w tworzeniu solidnych ram wewnętrznego nadzoru podatkowego, obejmującego zaprojektowanie i wdrożenie m.in. odpowiednich procesów, polityk i procedur.

Informacja o realizowanej strategii będzie więc informacją o tym, czy firma już się tym zajęła (czy może jeszcze nie), na jakim jest etapie, a także ma skłaniać do dalszych postępów w tym zakresie.

Izabela Ścierska-Kulma, doradca podatkowy, Senior Manager w ENODO Advisors. Specjalizuje się w bieżącym doradztwie podatkowym, szczególnie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Jest autorką artykułów i publikacji, a także prelegentką na szkoleniach i konferencjach o tematyce podatkowej.