
Objaśnienia dotyczą przepisów o grupach VAT, które wchodzą w życie 1 stycznia 2023 r. Grupy VAT stanowią całkowicie nową instytucję w polskim prawie podatkowym (choć w większości państw UE funkcjonuje już od dłuższego czasu). W szczególności nie ma związku z podatkową grupą kapitałową (PGK), tj. przynależność do PGK pozostaje bez znaczenia dla zawiązania grupy VAT. W istocie grupę VAT będą mogły utworzyć co najmniej dwa podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie (w sposób zdefiniowany w nowelizacji), które podpiszą umowę na minimum 3 lata i spełnią inne dodatkowe ustawowe wymogi, np. wyłączenia udziałów pośrednich czy niezmienności składu grupy.
Warunki tworzenia grup VAT
Nasze wątpliwości zaczynały się już na etapie warunków tworzenia grup. MF wychodząc naprzeciw naszym propozycjom, usunął wprowadzoną bezpodstawnie negatywną przesłankę całkowitej niezależności członków oraz wyjaśnił, kiedy podmioty z różnych sektorów gospodarki będą powiązane ekonomicznie. Ponadto doprecyzował, że w przypadku podmiotu zagranicznego, który posiada na terytorium Polski dwa oddziały, konieczne jest wejście do grupy VAT obydwu tych oddziałów. Założenia te nie dotyczą oddziałów zagranicznych podmiotu z siedzibą w kraju, który staje się członkiem grupy VAT, gdyż te nigdy nie mogą stać się częścią grupy VAT w Polsce.
Rozliczenia wewnętrzne w okresie przejściowym
Nowe rozwiązanie w postaci grup VAT wiąże się z szeregiem korzyści. W trakcie funkcjonowania grupy rozliczenia pomiędzy jej członkami pozostają neutralne z punktu widzenia VAT, nie stosuje się do nich również mechanizmu podzielonej płatności. Jednak nowe przepisy ani Objaśnienia nie precyzowały sposobu rozliczeń wewnętrznych w okresie przejściowym. Po naszych uwagach MF uzupełnił tę lukę w szczególności w takich obszarach, jak fakturowanie, MPP, JPK czy korekta VAT.
Rozliczenia VAT transakcji transgranicznych
MF odpowiedział także na nasze wątpliwości w przedmiocie sposobu rozliczenia VAT transakcji transgranicznych. Potwierdził brak przeciwskazań do możliwości kontynuacji uproszczonej procedury importu towarów z art. 33 ustawy o VAT, wszczętej przed powstaniem grupy VAT. Wskazał tylko w tym zakresie na konieczność aktualizacji dokumentów przedstawionych naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, ale doprecyzował zakres ww. aktualizacji. W Objaśnieniach została zawarta również informacja o sposobie korekty informacji podsumowujących.
Uwagi natury technicznej
Zgłaszaliśmy również szereg wątpliwości natury technicznej, dlatego MF wyjaśnił chociażby, jakie dane zostaną uwidocznione na białej liście w przypadku wykreślenia z rejestru podmiotu z uwagi na zarejestrowanie grupy VAT, do której podmiot ten przystąpił.
MF wycofał się z obowiązku uzyskania ponownie zgody na otrzymywanie przez kontrahentów faktur w formie elektronicznej. W finalnej wersji Objaśnień opcja ta została podtrzymana, ale już jako fakultatywna.
Grupy VAT – korzyści i wdrożenie
Grupy VAT stanowią korzystne rozwiązanie dla niektórych kategorii podatników, w szczególności spółek eksportowych, podmiotów prowadzących działalność zwolnioną z VAT czy jednostek samorządu terytorialnego. Utworzenie grupy VAT może bowiem skutkować poprawą cash-flow i zwiększeniem efektywności odliczenia VAT przez ww. podmioty. Objaśnienia przedstawiają pokrótce wytyczne również w tym aspekcie. Niemniej, wdrożenie takiego rozwiązania wymaga odpowiedniego przygotowania, w tym podjęcia wyzwań technicznych oraz prawno-podatkowych. W przypadku, gdyby byli Państwo zainteresowani szczegółowym zakresem Objaśnień podatkowych i ich praktycznym zastosowaniem, zapraszamy do kontaktu.
Małgorzata Łodzińska-Tchórznicka, Associate w ENODO.