Kontrola celno-skarbowa różni się od kontroli podatkowej. Jej głównym celem jest wykrywanie najpoważniejszych nadużyć podatkowych. Istotnym aspektem tej procedury jest brak stosowania wielu przepisów gwarancyjnych chroniących przedsiębiorców.
W ramach kontroli celno-skarbowej podejmowane są czynności dowodowe, takie jak przesłuchania świadków, oględziny czy gromadzenie dokumentów, które mają istotny wpływ na wynik postępowania. Kontrola może także obejmować przeszukanie lokali, w tym lokali mieszkalnych, co wymaga uzyskania zgody właściwego prokuratora rejonowego.
Kontrolujący, będący funkcjonariuszami publicznymi, posiadają szerokie uprawnienia, m.in. do:
- przeszukania osób,
- rewizji towarów, wyrobów i środków przewozowych,
- kontroli przesyłek pocztowych,
- konwojowania i strzeżenia towarów,
- zatrzymywania pojazdów.
Jak rozpoczyna się kontrola celno-skarbowa?
Kontrola celno-skarbowa jest wszczynana z urzędu na podstawie upoważnienia do jej przeprowadzenia. Datą jej rozpoczęcia jest moment doręczenia upoważnienia kontrolowanemu. Od tego dnia kontrolowany ma 14 dni na skorygowanie swoich rozliczeń podatkowych w zakresie objętym kontrolą.
Korekta deklaracji dokonana po upływie tego terminu, ale jeszcze przed zakończeniem kontroli, nie wywołuje skutków prawnych. Jednak jeśli korekta zostanie złożona w terminie i uwzględniona przez Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego, kontrola zostaje zakończona. W przeciwnym razie czynności kontrolne są kontynuowane.
Aktywna postawa kontrolowanego – czy warto?
Kontrolowany nie musi pozostawać bierny wobec działań organu. Może aktywnie uczestniczyć w postępowaniu, m.in. poprzez:
- składanie wniosków dowodowych,
- udział w czynnościach, np. przesłuchaniach świadków,
- składanie zastrzeżeń do protokołów z czynności kontroli,
- udzielanie odpowiedzi na pytania organów.
Podjęcie takiej postawy może pomóc w przekonaniu organu o prawidłowości dokonanych rozliczeń.
Jak kończy się kontrola celno-skarbowa?
Kontrola celno-skarbowa kończy się doręczeniem wyniku kontroli. W przeciwieństwie do protokołu kontroli podatkowej, wynik kontroli celno-skarbowej nie podlega zaskarżeniu.
Doręczenie wyniku kontroli rozpoczyna kolejny 14-dniowy termin na złożenie korekt deklaracji podatkowych dotyczących kontrolowanego okresu. Jeśli korekty zostaną uwzględnione przez Naczelnika UCS, kontrola zostaje zakończona. W przypadku ich braku lub odrzucenia, organ wydaje postanowienie o przekształceniu kontroli w postępowanie podatkowe.
Profesjonalne wsparcie – dlaczego jest istotne?
Kontrola celno-skarbowa jest wymierzona w najcięższe nadużycia podatkowe i może prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego zaleca się skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika na możliwie najwcześniejszym etapie sprawy. Może on pomóc w:
- opracowaniu strategii procesowej,
- ocenie szans na uznanie rozliczeń za rzetelne,
- analizie kierunku, w jakim zmierza kontrola.
Ze względu na możliwe sankcje wynikające z przepisów prawa podatkowego, kontrola celno-skarbowa często ma swoje następstwa w innych dziedzinach prawa. Świadoma decyzja co do wyniku kontroli, jego treści oraz ewentualnej akceptacji bądź odrzucenia ustaleń organu może mieć kluczowe znaczenie dla podatnika.
W kolejnym odcinku „Podatkowego SOS”: postępowanie przygotowawcze
Postępowanie przygotowawcze to pierwszy etap procesu karnego skarbowego, który ma na celu ustalenie, czy doszło do przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, oraz zabezpieczenie dowodów. Często wynika z wcześniejszej kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego. Odpowiednia strategia już na tym etapie może znacząco wpłynąć na dalszy przebieg sprawy. Jak się przygotować i jakie kroki podjąć? O tym w kolejnym odcinku!
Andrzej Wapowski, radca prawny, Manager w ENODO Advisors.
Bartłomiej Bieniek, adwokat, doradca podatkowy, Associate w ENODO Advisors.