Postępowania dotyczące przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych przebiegają podobnie jak sprawy dotyczące przestępstw powszechnych – pierwszym etapem zawsze jest postępowanie przygotowawcze. Jest to kluczowe stadium procesu karnego skarbowego, mające na celu ustalenie, czy doszło do popełnienia czynu zabronionego, a jeśli tak – zebranie materiału dowodowego i ustalenie sprawcy. W sprawach karnych skarbowych organy państwa dążą także do wyrównania uszczerbku majątkowego spowodowanego naruszeniem przepisów, np. uszczuplenia dochodów Skarbu Państwa.

Kto prowadzi postępowanie przygotowawcze?

Postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych skarbowych prowadzi się w formie śledztwa lub dochodzenia. W zależności od okoliczności sprawy, organami prowadzącymi mogą być:

  • naczelnik urzędu skarbowego,
  • naczelnik urzędu celno-skarbowego,
  • Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

W niektórych przypadkach postępowanie przygotowawcze może prowadzić także inny organ (np. Straż Graniczna lub Policja), a nawet prokurator, który również nadzoruje śledztwa prowadzone przez finansowe organy postępowania przygotowawczego.

Jak dochodzi do wszczęcia postępowania?

Najczęściej postępowanie karne skarbowe wszczynane jest na podstawie wcześniejszych działań organów podatkowych. Może to być zarówno trwająca kontrola podatkowa, jak i zakończone już postępowanie podatkowe, w wyniku którego wydano decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

W praktyce materiały zgromadzone podczas postępowania podatkowego często stają się elementem materiału dowodowego w postępowaniu karnym skarbowym.

Jak kończy się postępowanie przygotowawcze?

Co do zasady, postępowanie przygotowawcze kończy się wniesieniem aktu oskarżenia do sądu. Jednak w wielu przypadkach możliwe jest zakończenie sprawy bez procesu sądowego w ramach wypracowanego z oskarżycielem publicznym porozumienia, np. poprzez dobrowolne poddanie się karze czy warunkowe umorzenie postępowania.

Jeśli zebrane dowody nie potwierdzą popełnienia czynu zabronionego, postępowanie karnoskarbowe może zostać umorzone na etapie postępowania przygotowawczego.

Dlaczego warto skorzystać z profesjonalnej pomocy?

W sprawach karnych skarbowych od samego początku warto korzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego, który może pełnić rolę obrońcy. Sprawy te wymagają znajomości zarówno prawa karnego, jak i podatkowego, dlatego odpowiednia strategia obrony może znacząco wpłynąć na przebieg postępowania.

Skuteczna obrona może pomóc:

  • uniknąć aktu oskarżenia,
  • uzyskać umorzenie postępowania,
  • zminimalizować sankcje,
  • wynegocjować korzystne warunki zakończenia sprawy.

Prawo karne skarbowe przewiduje różne rozwiązania umożliwiające znaczne ograniczenie konsekwencji karnych, szczególnie jeśli odpowiednio wcześnie podejmie się działania obronne.

Nie zwlekaj – działaj od razu!

Jeśli w Twojej sprawie prowadzone jest postępowanie przygotowawcze, nie czekaj i skontaktuj się z nami. Szybka reakcja może znacząco wpłynąć na wynik sprawy i pozwolić uniknąć wielu nieprzyjemnych konsekwencji. Pamiętaj, że postępowanie przygotowawcze nie musi skończyć się aktem oskarżenia – odpowiednie działania na wczesnym etapie mogą otworzyć drogę do korzystnego rozwiązania.

Andrzej Wapowski, radca prawny, Manager w ENODO Advisors.

Bartłomiej Bieniek, adwokat, doradca podatkowy, Associate w ENODO Advisors.