21.05.2020 Zwrot VAT w czasach pandemii

W związku z obowiązującym w Polsce stanem zagrożenia epidemicznego, a następnie stanem epidemii, od ponad dwóch miesięcy rząd wprowadza kolejne rozwiązania mające na celu wsparcie przedsiębiorców poszkodowanych przez ograniczenia w prowadzeniu  działalności gospodarczej. Dotychczas wdrożone rozwiązania z zakresu prawa podatkowego polegają m.in. na odraczaniu terminów: składania  wybranych informacji i deklaracji, płatności niektórych zobowiązań.  Specjalne regulacje przewidują także przesuwanie terminów wejścia w życie nowych przepisów.

Od początku prac nad rozwiązaniami antykryzysowymi przedsiębiorcy wskazywali, że rozwiązaniem, które wielu z nich pomogłoby zachować płynność finansową, byłoby przyśpieszenie zwrotów podatku VAT. Jak do tej pory, przynajmniej w sposób sformalizowany, takie rozwiązanie nie zostało wprowadzone.

Enodo

Zakładając, że nie mamy do czynienia z żadnymi nieprawidłowościami, ani próbą wyłudzenia podatku VAT, w większości przypadków zawnioskowana przez podatnika kwota zwrotu VAT to pieniądze, które mu się należą, a ich wypłata przez organy skarbowe jest tylko kwestią czasu. W obecnej sytuacji ten „czas” ma decydujące znaczenie. Standardowo urząd skarbowy ma 60 dni na dokonanie zwrotu VAT.  Szybszy zwrot w terminie 25 dni jest albo uwarunkowany spełnieniem  wymogów, które w wielu przypadkach wykluczają zastosowanie krótszego terminu, albo może być dokonany na rachunek VAT, co nie daje podatnikowi pełnej swobody w dysponowaniu tymi środkami.

Wracając zatem do podstawowego terminu 60 dni, trzeba zauważyć, że w praktyce może on jeszcze ulec wydłużeniu. Zgodnie z przepisami, jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć termin zwrotu do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego.

O przyspieszenie zwrotów VAT apelowało już pod koniec marca wiele organizacji zrzeszających przedsiębiorców, postulując, by w czasie trwania stanu epidemicznego, epidemii, a także w okresie sześciu miesięcy po ich zakończeniu, zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym był dokonywany w krótszym terminie, np. w ciągu 14 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika.

10 kwietnia 2020 r. z prośbą o uproszczenie procedury zwrotu podatku VAT, w szczególności o skrócenie terminu zwrotu, do Ministra Finansów zwrócił się także Rzecznik Praw Obywatelskich. RPO podniósł, że podstawowy termin zwrotu VAT –  60 dni, jest w praktyce wielokrotnie przedłużany przez ograny podatkowe, które wyrażają wątpliwości co do zasadności zwrotu.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że przedsiębiorcy obawiają się, że bez szczególnych regulacji, przy zachowaniu obecnych procedur, faktyczne przyśpieszenie zwrotów VAT może być niemożliwe. Trudności w funkcjonowaniu w czasie epidemii (rotacyjny system pracy, zwolnienia na opiekę nad dziećmi) wpływają także na efektywność pracy administracji skarbowej.

Jak do tych postulatów odnosi się rząd? Pewne jest, że dotychczas kwestia przyśpieszenia zwrotu VAT nie została podjęta w przepisach. Jednak przedstawiciele rządu odnosili się do niej kilkukrotnie. 26 marca 2020 r. Minister Rozwoju Jadwiga Emilewicz podczas transmisji na portalu społecznościowym, odpowiadając na pytanie internauty,  powiedziała, że już w pierwszych dniach spowolnienia w branży turystycznej i transportowej, rząd zwrócił się do KAS o „natychmiastowe praktykowanie szybkiego zwrotu VAT” dla podmiotów z tych branż. Pani Minister wspomniała o 15 dniach jako terminie referencyjnym. Natomiast 6 kwietnia wiceminister finansów, Jan Sarnowski, w wywiadzie dla portalu Interia przyznał, że sprawy zwrotów podatków, szczególnie podatku VAT, są rozpatrywane w pierwszej kolejności. 

Należy podkreślić, że obecne brzmienie przepisów nie stoi na przeszkodzie temu, by zwrot był faktycznie wykonany szybciej. Stąd Ministerstwo Finansów może uważać za zbędne wydawanie szczegółowych przepisów w związku z epidemią. Warto jednak zauważyć, że w podobnym przypadku, gdy istniejące przepisy Ordynacji podatkowej zawierały już wcześniej postanowienia o odraczaniu terminu płatności podatku, rozłożeniu zapłaty na raty bądź jej umorzeniu, w czasie epidemii, gdy wzrosła potrzeba ich zastosowania, Ministerstwo Finansów zdecydowało się na wydanie wytycznych dla dyrektorów Izb Administracji Skarbowej. Wytyczne te, dotyczące udzielania ulg podatkowych, są dostępne na rządowych stronach internetowych. W tej samej publikacji MF znajduje się również dość lakoniczne stwierdzenie, że „pomoc dla podatników jest priorytetem, dlatego wnioski ulgowe, ale również zwroty podatków, szczególnie zwroty VAT, czy zwalnianie rachunków split payment, są rozpatrywane w pierwszej kolejności”.

Wspomniana kwestia zwalniania środków z rachunków split payment została rozwinięta w odpowiedzi z 7 maja 2020 r. na interpelację poselską. Wiceminister finansów Jan Sarnowski wyjaśnia tam, że „brak rozwiązań legislacyjnych dotyczących mechanizmu podzielonej płatności nie oznacza jednak, że są podejmowane w tym zakresie żadne działania. Już na samym początku stanu epidemicznego wydane zostały zalecenia organom podatkowym, aby dokładały wszelkich starań w celu skrócenia czasu rozpatrzenia wniosku o uwolnienie środków z rachunku VAT do absolutnego minimum”.

Czy podobne zalecenia zostały wydane także w odniesieniu do zwrotów VAT? Czy w czasach epidemii organy skarbowe będą szybciej zwracały VAT? Odpowiedzi można szukać w ich praktyce. 31 marca 2020 r. Business Center Club opublikował na swojej stronie wyniki badania przeprowadzonego w dniach 26-31 marca 2020 r. wśród 600 przedsiębiorców.  Badanie dotyczyło przebiegu zwrotu VAT z perspektywy podatników. Ponad 82% z nich nie zauważyło przyśpieszenia w dokonywaniu zwrotów VAT przez urzędy skarbowe. Można jednak mieć nadzieję, że ewentualne zalecenia szybszych zwrotów  w związku z epidemią mogły jeszcze nie znaleźć odzwierciedlenia w badaniu wykonanym na koniec marca.  

Nasze dotychczasowe doświadczenia nie wskazują jednoznacznie, czy coś uległo zmianie. W jednym przypadku, gdy czynności sprawdzające toczyły się już w podczas stanu epidemii, znaczna kwota VAT została zwrócona zaledwie na kilka dni przed upływem 60-dniowego terminu. Natomiast  w innym przypadku, w stosunku do zwrotu zawnioskowanego przez naszego klienta 27 kwietnia, czynności sprawdzające (nieuniknione ze względu na kwotę zwrotu) rozpoczęły się już 7 maja, czyli dużo wcześniej, niż byśmy się ich spodziewali w normalnych okolicznościach. Trudno powiedzieć, czy znajdzie to przełożenie na termin dokonania zwrotu, a także, czy jest to wynikiem odgórnych wytycznych Ministerstwa Finansów.

Jeśli, jak dotychczas, terminy zwrotów będą zależne od poszczególnych urzędów skarbowych (co wynika także z badania BCC), trzeba mieć nadzieję, że naczelnicy wyjdą naprzeciw podatnikom w tym szczególnie trudnym czasie. 

Autor: Katarzyna Janiak, doradca podatkowy

Pozostałe aktualności

12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo