Organy podatkowe w toku prowadzonej kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej i postępowania podatkowego niejednokrotnie dokonują zabezpieczania na majątku podatnika przyszłego zobowiązania podatkowego przed terminem jego płatności. Celem zabezpieczenia jest zagwarantowanie środków finansowych na zaspokojenie przyszłych zobowiązań podatkowych.

Kiedy urząd może zająć majątek?

Uzasadnienie działań organów podatkowych dokonujących zabezpieczenia często sprowadza się do jednostronnego przekonania o istnieniu uzasadnionej obawy niewykonania zobowiązania podatkowego. Zbiór przesłanek umożliwiających dokonanie zabezpieczenia jest otwarty. W Ordynacji podatkowej wymieniono jedynie przykładowe okoliczności wskazujące na wystąpienie takiej uzasadnionej obawy (np. trwałe nieuiszczanie podatków lub dokonywanie czynności polegających na zbywaniu majątku).

Obowiązek rzetelnej analizy

Należy jednak pamiętać, iż organy podatkowe nie mogą w sposób instrumentalny wykorzystywać tej instytucji. Przede wszystkim powinny dokonać szczegółowej analizy sytuacji majątkowej podatnika i uprawdopodobnić, że podatnik – ze względu na swój stan majątkowy – nie będzie miał możliwości uiścić należnego podatku w przyszłości, zanim dokonają czynności, które będą prowadziły de facto do wyegzekwowania długu podatkowego – zanim stanie się on wymagalny.

Warto skorzystać z pomocy pełnomocnika

W przypadku wydania decyzji zabezpieczającej należy przeanalizować sytuację majątkową podatnika w celu stwierdzenia, czy rzeczywiście zachodzi dysproporcja pomiędzy stanem majątku podatnika a przybliżoną kwotą ewentualnej zaległości podatkowej.

Warto przy tym skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który nie tylko zbada, czy doszło do spełnienia warunków umożliwiających organowi podatkowemu dokonanie zabezpieczenia na majątku podatnika, ale również zaoferuje wsparcie w zakresie sporządzenia środków zaskarżenia, aby przeciwstawić się ingerencji we własność podatnika.

Jest to szalenie istotne, ponieważ niejednokrotnie organy podatkowe wykorzystują instrumentalnie instytucję zabezpieczenia, aby doprowadzić do przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego – którego de facto nie zdążyły jeszcze wymierzyć.

Andrzej Wapowski, radca prawny, Manager w ENODO Advisors.

Bartłomiej Bieniek, adwokat, doradca podatkowy, Associate w ENODO Advisors.